بررسی اثربخشی طرح‌های ارزیابی درونی اجرا شده در گرو‌ه‌های آموزشی دانشگاه شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شیراز

2 استادیار دانشگاه شیراز

3 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف این تحقیق بررسی اثربخشی طرح‌های ارزیابی درونی اجرا شده در دانشگاه شیراز بود. جامعه آماری تحقیق، مجریان طرح‌های ارزیابی درونی اجرا شده تا سال 1388، رؤسای گروه‌ها و دانشکده‌های دست‌اندرکار و ابزار تحقیق پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته بود. نتایج نشان داد که نگرش پاسخگویان نسبت به کیفیت برخی از شاخص‌های حوزه درون‌داد، شامل قابل فهم و عملیاتی بودن اهداف و فلسفة انجام ارزیابی درونی، ضرورت و اهمیت انجام ارزیابی درونی در گروه آموزشی و همچنین ایجاد فرهنگ بهبود مستمر در گروه، در حد نسبتاً زیادی مثبت بود. در حوزة فرایند طرح‌ها، نگرش مجریان و رؤسای گروه‌ها و دانشکده‌های مجری در مورد مشارکت اعضای هیأت علمی در فرایند ارزیابی درونی، مثبت و بالا بود. در حوزه برون‌داد نیز پاسخگویان نگرش مثبتی نسبت به شاخص‌هایی چون ایجاد مهارت حل مسئله، تصمیم‌گیری، ایجاد سرمایه‌ فکری در بخش و تمایل به بازاندیشی اهداف و فعالیت‌های گروه آموزشی داشتند. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین تا کمترین میزان پیشنهادهای ارائه شده در سطح بخش، دانشکده و دانشگاه بوده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the Effectiveness of Conducted Internal Evaluation Projects in Departments: A Case of Shiraz University

نویسندگان [English]

  • Jafar Torkzadeh 1
  • Mehdi Mohamadi 2
  • Masoumeh Mohtaram 3
چکیده [English]

The aim of this study was to assess the effectiveness of internal evaluation projects, which conducted in departments, at Shiraz University. Research population consisted of entire executors of internal evaluation projects conducted and completed until the end of 2010, department chairman and involved colleges. Research tools consisted of researcher-made questionnaires. Results showed: respondents’ attitudes were largely positive about the quality of some indicators at the internal scope; goals practicality and intelligibility and the philosophy of internal evaluation; the necessity and importance of internal evaluation in the department and also creating a culture of continuous improvement in it. Assessing the dimensions of internal evaluation projects process scope also indicated that executors and department chairman and involved colleges attitude were positive and high about the interference of faculty members’ viewpoint in conduction of internal evaluation. In external scope, respondents also had positive attitudes toward some indicators such as creating problem-solving skills, decision making, creation of intellectual capital in the department, and a desire to revise department goals and practices. Results also indicated that maximum to minimum bids offered were at departmental level, educational group and university. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Internal Evaluation Project
  • Effectiveness
  • University
  • department chairman
-     ابطحی، سیدحسین، کاظمی، بابک (1379). بهره‌وری. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
-     اسحاقی، فاخته (1385). ارزیابی درونی کیفیت گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
-     بازرگان، عباس (1376). کیفیت و ارزیابی آن در آموزش عالی: نگاهی به تجربه‌های ملی و بین‌المللی، رهیافت، شماره­ی 155.
-     بازرگان، عباس (1377). کاربرد ارزیابی آموزشی در بهبود کیفیت آموزش عالی با تأکید بر آموزش پزشکی. تهران: انتشارات دبیرخانه نظارت، ارزشیابی و گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی.
-     بازرگان، عباس (1380). ارزشیابی آموزشی (مفاهیم، الگوها و فرایندهای عملیاتی). تهران: سازمان تدوین و مطالعات برنامه درسی (سمت).
-     بازرگان، عباس (1374). ارزیابی درونی و کاربرد آن در بهبود مستمر کیفیت آموزش عالی. فصلنامة پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، سال سوم، شمار‌ة 3 و 4.
-     پورصادق، ناصر (1384). رویکردهای ارزشیابی اثربخشی آموزش. تدبیر، شماره 160، صص 54 ـ 57.
-     ترک‌زاده، جعفر؛ محترم، معصومه (1393). بررسی رابطه­ی نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایة اجتماعی بخش­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان در دانشگاه شیراز. جامعه‌شناسی کاربردی. شماره 1، بهار، (194 ـ 175).
-     حجازی، یوسف؛ بازرگان، عباس؛ موحد محمدی، حمید و برادران، مسعود (1379). سازه­های مؤثر بر ارزیابی درونی نظام آموزش عالی کشاورزی مطالعه موردی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 31، شماره 4، (851 ـ 862).
-     حسینی نژاد، زهرا؛ عرب‌زاده، سید­علی­محمد و موسی‌پور، نعمت‌اله (1385). ارزیابی درونی عملکرد آموزش رشته پزشکی در ورودی‌های سال 77-73. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی مجلة مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی. دورة سوم، شماره دوم، (2 ـ 10).
-     ربانی، علی؛ فرزیان­پور، فرشته؛‌ زمانی، غلامرضا؛ زینالو، علی اکبر و شجری، حمیده (1385). ارزیابی درونی در گروه بیماری­های کودکان دانشکده پزشکی تهران، بیماری­های کودکان ایران، دورة 16، شمارة 3، پائیز.
-     رفیعی، غلامرضا؛ خدادادی­زاده، علی؛ کاظمی، مجید؛ شهابی­نژاد، مریم؛ راوری، علی و بخشی، حمید (1382). ارزیابی درونی گروه پرستاری داخلی جراحی دانگشاه علوم پزشکی رفسنجان در نیمسال اول 82-81. مجلة علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، جلد 5. ویژه نامه آموزش پزشکی، پائیز و زمستان.
-     زین‌آبادی، حسن رضا؛ کیامنش، علیرضا و فرزاد، ولی اله (1384). ارزیابی درونی کیفیت گروهی مشاوره و راهنمایی دانشگاه تربیت معلم تهران به منظور پیشنهاد الگویی جهت بهبود کیفیت و حرکت در جهت اعتبار بخشی گروه‌های مشاوره و راهنمایی کشور ، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، شماره­ی 15، پاییز، ص69.
-     سازمان سنجش آموزش کشور (اردیبهشت 1385). مجموعه مقالات دومین همایش ارزیابی درونی برای ارتقاء کیفیت دانشگاهی. انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور و دانشگاه تهران.
-     سعدالهی، علی؛ بختیاری، جلال؛ کسبی، فاطمه؛ افتخاری، زهرا؛ سلمانی، معصومه؛ جنابی، محمدصادق؛ اوریادی زنجانی، محمدمجید؛ محمدی، امید و قربانی، راهب (1387). نقش ارزیابی درونی در بهبود کیفیت آموزشی گروه گفتار درمانی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، جلد 9، شمارة 3 (پیاپی 27)، بهار.
-     سلطانی، ایرج (1380). اثربخشی آموزشی در سازمان­های صنعتی و تولیدی. تدبیر، شماره 119، صص 40 ـ 44.
-     شهرکی‌پور، حسن و جمالی، شادی (1389). نقش ارزیابی درونی در ارتقای علمی مدیران و اعضای هیأت علمی رشته مهندسی مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین. آموزش مهندسی ایران، دوره 12، شماره 48، زمستان، صص 117 ـ 147.
-     شهرکی­پور، حسن؛ پرند، کورش و وقور­کاشانی، مهدیه­سادات (1389). نقش ارزیابی درونی در بهبود کیفیت آموزشی رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تربیت مدرس، فصلنامة آموزشی مهندسی ایران، سال دوازدهم، شمارة 45، بهار، (33-1).
-     عبدالوهاب، مهدی؛ جلیلی، محمود؛ دهقان، لیلا؛ راجی، پروین و فرزیان‌پور، فرشته (1387). ارزیابی درونی گروه آموزشی کاردرمانی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، توانبخشی نوین. دانشکده توانبخشی. دانشگاه علوم پزشکی تهران، دورة 2. شمارة 3. 4. پاییز و زمستان.
-     عزیزی، زهره (1387). ارزیابی درونی کیفیت در گروه آموزشی مدیریت صنعتی دانشگاه تهران: فرایند، نتایج و دستاوردها. نامة آموزش عالی، دورة جدید، سال اول، شمارة اول، بهار، (95 ـ 109).
-     فخرموحدی، علی و احدی، فاطمه (1381). ارزیابی درونی گروه آموزش پرستاری کودکان دانشگاه علوم پزشکی سمنان. دانشگاه علوم پزشکی سمنان، مجلة علمی دانگشاه علوم پزشکی سمنان (ویژه نامه آموزش پزشکی)، جلد 5، پائیز و زمستان.
-     قورچیان، نادرقلی (1373). تحلیلی بر مکعب کیفیت در نظام آموزش عالی. فصلنامة پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. سال دوم، شماره­ی 7 و 8.
-     کیدوزی، امیرحسین؛‌ حسینی، محمدعلی و فلاحی­خشکنا، مسعود (1387). تأثیر ارزیابی درونی بر ارتقای کیفیت آموزشی و پژوهشی، پژوهش پرستاری، دورة 3، شماره­های 8 و 9، بهار و تابستان، (115- 105).
-     محمدی، رضا (1381). ارزیابی درونی گروه آموزشی ریاضی (محض- کاربردی) دانشگاه صنعتی امیرکبیر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
-     مختاریان، فرانک و محمدی، رضا (1387). ارزشیابی، اعتبارسنجی و تضمین کیفیت در نظام آموزش عالی کشور هند. تهران: البرز فردانش.
-     میرزا­محمدی، محمدحسن (1376). بررسی و طراحی الگوی مناسب برای ارزیابی درونی کیفیت آموزش در مراکز آموزشی وزارت نیرو، دانشگاه تهران: دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
-     یارمحمدیان، محمدحسین و کلیاسی، افسانه (1385). ارزیابی درونی گروه‌های آموزشی دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی؛ دورة 6 ، شمارة 1، (125 ـ 127).
 
-     Anderson, J. C (1987). An Approach for Confirmatory Measurement and Structural Equation Modeling of Organizational Properties. Management Science, Vol. 33, pp: 525 – 541.
-     Bazargan, A (2001). Internal Evaluation to Qualify Assurance in Higher Education: the Case of Medical Education in Iran. Journal of Medical Education, Vol. 1, No. 1, pp: 23-27.
-     Clarke, D (1997). Constructive Assessment in Mathematics: Practical Steps for Classroom Teachers. Berkeley, CA: Key Curriculum Press.
-     Georghiou, L. & Roessner D (2000). Evaluating Technology Programs: Tools and Methods. Research Policy, Vol. 29, Issues 4 – 5, PP: 657 – 678.
-     Kligler, B. & etal (2007). Competency – Based Evaluation Tools for Integrative Medicine Training in Family Medicine Residency: A Pilot Study. BMC Medical Education, 18 April.
-     Massy William, F. & Andrea, K. Wilgar (2005). A note on Education Quality Work: National Center for Postsecondary Improvement, Standford University, P: 8.
-     Mohammadi, R., Fathabadi, J., Yadegarzadeh, G., Mizamohammadi, M. & Parari, K (2005). Evaluation Quality in Higher Education. Tehran: Sanjesh Press.
-     Reed, K.; Cheadle, A. & Beti, T (2000). Evaluating Prevention Programs with the Results Mapping Evaluation Tool: A Case Study of a Youth Substance Abuse Prevention Program. Health Education Research, Vol. 15; No. 1; PP: 73 – 84.
-     Reganstreif, Donna, I, etal (2004). Decades of Focus: Grant Making at the John, A. Hartford Foundation. Health Affairs, Vol. 23, No. 2, PP: 258 – 264.