واکاوی عناصر مؤثر بر تضمین کیفیت رشته مدیریت آموزشی با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی

3 عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

4 دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

دستیابی به اصلی‌ترین معیارهای کیفیت در آموزش عالی، از الزامات اساسی برای اجرای مناسب هر یک از رویکردهای تضمین کیفیت در بهبود آموزش عالی و رشته‌های درسی است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل، ملاک‌ها و نشانگرهای مؤثر در تضمین کیفیت رشته مدیریت آموزشی و تعیین میزان اهمیت و اولویت آنها نسبت به یکدیگر انجام شد. روش تحقیق، کیفی و ابزار مصاحبه و بررسی اسناد و مدارک است. برای تحلیل یافته‌های مصاحبه از روش تحلیل محتوا به شیوه مقوله‌بندی و برای تحلیل اسناد و مدارک از تکنیک آنتروپی شانون استفاده شد. مصاحبه نیمه‌ساختارمند با 11 نفر از خبرگان حوزه تضمین کیفیت و استادان گروه علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران انجام گرفت. ضمن مصاحبه، برای شناسایی جامع عوامل، ملاک‌ها و نشانگرها، 37  واحد مطالعاتی در زمینه‌ ارزیابی و تضمین کیفیت رشته‌های درسی بررسی شد. نتایج نشان داد که هفت عامل دانشجویان، اعضای هیأت ‌علمی، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی، جایگاه سازمانی سازماندهی و مدیریت گروه، فرایند یاددهی-یادگیری، دوره‌های آموزشی مورد اجرا و دانش‌آموختگان، به عنوان عوامل اساسی در تضمین کیفیت برنامه آموزشی رشته مدیریت آموزشی اهمیت دارند و از این میان عامل جایگاه سازمانی، سازماندهی و مدیریت گروه با بار اطلاعاتی 0.51 و ضریب اهمیت 0.17 بالاترین اولویت را در بین سایر عوامل دارند و سایرعوامل در اولویت‌های بعد از آن قرار دارند. ملاک نحوه تبادل تجربه از عامل اعضای هیأت علمی، با بار اطلاعاتی 0.688 و ضریب اهمیت 0.17 بالاترین اولویت را نسبت به کل ملاک‌های پژوهش دارا بود و نشانگر تعداد مقاله‌های منتشر شده در مجلات معتبر علمی از عامل اعضای هیأت علمی با بار اطلاعاتی 0.800 و ضریب اهمیت 0.045 بالاترین اولویت را نسبت به سایر نشانگرها داشت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. منابع

    1. آذر، عادل (1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده­ها در تحلیل محتوی. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، 11 (37 و 38).
    2. بهادری حصاری، مریم (1382). بررسی مقایسه­ای برخی عوامل آموزشی مؤثر بر کیفیت آموزش دانشگاهی در دوره­های کارشناسی ارشد از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
    3. بازرگان، عباس (1383). ارزشیابی آموزشی. تهران: نشر سمت.
    4. تاج‌الدینی، ایرج (1382). شناخت و اولویت­بندی پیش نیازهای استمرار استانداردهای کیفی در صنایع کشور. مدیریت فردا، 2.
    5. خراسانی، اباصلت (1387). ­طراحی الگوی بررسی کیفیت دانشگاه­های دولتی ایران بر اساس مدل­های رایج کیفیت. رساله دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
    6. رحیمی، حسین؛ محمدی، رضا و هاشمی‌پرست، سید مقتدی (1381). تضمین کیفیت در آموزش عالی: مفاهیم، اصول، تجربیات. مجموعه مقالات پنجاه و  یکمین نشست رؤسای دانشگاه­ها و مراکز علمی و تحقیقاتی، نشر همایش توسعه مبتنی بر دانایی.
    7. سلیمانی مطلق، خدایار (1385). بررسی عوامل آموزشی مؤثر بر کیفیت آموزش دانشگاهی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی.
    8. صفا، لیلا (1386). بررسی عوامل تبیین­کننده کیفیت آموزش عالی کشاورزی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان رشته­های کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
    9. فراستخواه، مقصود (1388). دانشگاه ایرانی و مسئله کیفیت. تهران: انتشارات آگاه.

    10. مؤمنی­راد، اکبر و علی‌آبادی، خدیجه (1389). تضمین کیفیت در آموزش الکترونیکی با بهره­گیری از استانداردهای آموزش الکترونیکی. فصلنامه راهبردهای آموزش. 3 (3): 92-87.

    11. محمدی، رضا؛ فتح‌آبادی، جلیل؛ یادگارزاده، غلامرضا؛ میرزا محمدی، محمدحسن و پرند، کورش (1384). ارزشیابی­کیفیت در آموزش­عالی: مفاهیم، اصول، روش ها، معیارها. تهران: سازمان سنجش آموزش کشور.

    12. محمدهادی، فریبرز (1390). طراحی الگوی تضمین کیفیت آموزش منابع انسانی در چارچوب روش تحلیل اهمیت ـ عملکردIPA . رساله دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.

    13. مختاریان، فرانک و محمدی، رضا (1387). ارزشیابی، اعتبار سنجی و تضمین کیفیت در نظام آموزش عالی کشور هند. تهران: نشر البرز فرا دانش.

    14. نقشه جامع علمی کشور (1389). تهران: انتشارات دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.

    1. Ajpru, H.; Pasiphol, S. & Wongwanich, S. (2011). Development of an instructional quality assurance model in nursing science. Journal of Research in Higher Education, 13: 1-14.
    2. Bornman, M.G. (2004).Programme review guidelines for quality assurance in higher education: A South African perspective. International Journal of Sustainability in Higher Education, 5 (4): 372-383
    3. Barnett, R. (1990). The idea of higher education. Buckingham: SRHE and the Open University Press.
    4. Danjuma, I. & Amran, R. (2012). Imperatives of service innovation and service quality for customer satisfaction: Perspective on higher education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 40: 347-352.
    5. Dargahi, M. & Rezaiian, M. (2007). Correlation between knowledge, attitude and performance of the employees with quality assurance system implementation by the employers. Iranian Journal of Public Health, 36 (3): 45-51.
    6. Jager, J. D. & Gbadamosi, G. (2010). Specific remedy for specific problem: Measuring service quality in South African higher education. High Education, 60: 251-267.
    7. Harvey, L. & Green, D. (1993). Defining quality. Assess Evaluation in High Education, 18 (1):9-34.
    8. Kettunen, J. (2008). A conceptual framework to help evaluate the quality of institutional performance. Quality Assurance in Education, 16 (4): 322-332.
    9. Mok, K.H. (2005). The quest for world Class University: Quality assurance and international benchmarking in Hong Kong. Quality Assurance in Education, 13 (4): 277-304.
    10. Marshall, S.J. (1998). Professional development and quality in higher education institutions of the 21st century. Australian Journal of Education, 42 (3): 321-334.
    11. Nyathi, F.S.; Kadhila, N. & Aipanda, J. (2011). Quality assurance manual. Centre for Quality assurance & management (CEQUAM). www.unam.na
    12. Voss, R.; Gruber, T. & Szmigin, I. (2007). Service quality in higher education: The role of student expectations. Journal of Business Research, 60: 949–959.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار