بررسی تأثیر رویکرد سنجش برای یادگیری بر عملکرد ریاضی دانش‌آموزان پسر پایه هشتم ناحیه یک شهر همدان در سال تحصیلی 93-94

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش ریاضی دانشگاه پیام نور مرکز کرمان

2 استادیار گروه ریاضی دانشگاه پیام نور مرکز کرمان

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رویکرد سنجش برای یادگیری بر عملکرد تحصیلی درس ریاضی دانش‌آموزان پسر پایۀ هشتم ناحیه یک شهر همدان انجام گرفت. از روش تحقیق نیمه آزمایشی با گروه‌های آزمایش و گواه در جامعه آماری دانش‌آموزان پایه هشتم در سال تحصیلی 94-93 استفاده شد. 150 نفر از دانش‌آموزان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل دو آزمون معلم‌ساخته و سه آزمون تکوینی بود. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون t (تی) تک‌نمونه ای، t (تی) گروه‌های مستقل، t (تی) زوجی، تحلیل Anova (آنووا) و کودر-ریچادسون 21 استفاده شد. ضریب پایایی پیش‌آزمون 88/0 و پس‌آزمون 85/0 بود. تحلیل سؤال اول پژوهش نشان داد بین میانگین نمره‌های دانش‌آموزان دو گروه در پیش‌آزمون، تفاوت معنی‌داری وجود نداشت و میانگین نمره‌های هردو گروه بالاتر از سطح متوسط بود. بررسی سؤال دوم نشان داد که به‌کارگیری مراحل پنج‌گانه «رویکرد سنجش برای یادگیری» و بازخوردها بر عملکرد تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان تأثیر مثبت داشت و میانگین نمره‌‌های دانش‌آموزان گروه آزمایش بالاتر بود. در توصیف سؤال سوم می‌توان گفت این رویکرد با شرایط مدرسه‌های استان سازگاری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Impact of Assessment Approach to Learning on the Performance of the Eighth Grade Male Students of District One of Hamedan City in Mathematics in 2014-2015

نویسندگان [English]

  • Reza Yadegarzadeh 1
  • Mahmood Farhadian 2
1
2
چکیده [English]

The present research aimed to investigate the impact of “the assessment approach to learning” on the academic performance of 8th-grade students in mathematics in district 1, Hamadan. And the research method was quasi-experimental with the experimental and control groups in the statistical population of the 8th-grade students in the academic year 2014-2015; 150 students were selected as the statistical population by using multi-stage cluster sampling. The research tools included two teacher-made and three formative tests. One-sample t test, independent t groups, paired t, (ANOVA) – analysis and Kuder-Richardson 21 were used for analyzing the data. Final coefficient for pre-test and past- test were obtained 0.88 and 0.85, respectively. Analyzing the first question showed that there is no significant difference between the mean scores of pre-test in both groups and the mean scores of two groups were higher than the average. Analyzing the second question showed that using the five stages of the assessment approach to learning and the feedbacks on academic performance of students in mathematics had a positive impact and the mean scores in experimental group were higher, and in describing the third question, it can be said this approach is consistent with the conditions of the schools in this province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Assessment
  • Assessment for learning
  • teaching
  • learning
  • academic math performance
آن، کارول و لینسون، تام (1393). سنجش تکوینی، پلی بین درس امروز و درس فردا؛ مترجم احمد شریفان. مجلة رشد تکنولوژی آموزشی، 30 (1)، 14 – 18.
ایرل، لورنا و کاتز، استیون (2006). بازاندیشی در سنجش کلاسی؛ ترجمه محمد عسگری، غلامرضا یادگارزاده و کوروش پرند (1388). تهران: نخبگان.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. مجله پژوهش، 3 (2)، 15-44.
بازرگان، عباس (1380).  ارزشیابی آموزشی: مفاهیم، الگوها و فرایند عملیاتی. تهران: سمت.
بیابانگرد، اسماعیل (1391). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر دوران.
بیگی، رضا (1388). مقایسه میزان عزت نفس و یادگیری خودتنظیمی دانش‌آموزان در طرح ارزشیابی توصیفی کیفی با ارزشیابی کمی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
حسنی، محمد و احمدی، غلامعلی (1386). زمینه‌یابی اجرای سنجش کیفی توصیفی در مدارس ابتدایی شهر تهران. نوآوری‌های آموزشی، 6 ( 23)، 85 – 122.
حسینی، فهیمه‌سادات (1390). بررسی نگرش معلمان و والدین در خصوص کاربست ارزشیابی کیفی توصیفی در بهبود فرایند یاددهی یادگیری و سلامت روحی روانی دانش‌آموزان مدارس ابتدایی پایه اول شهر تهران در سال تحصیلی 90-89. پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تربیت معلم تهران.
حقیقی، فهیمه‌سادات (1384). نقش ارزشیابی مستمر در تعمیق یادگیری دانش‌آموزان پایه دوم مقطع ابتدایی شهر تهران، سال تحصیلی 83-84. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران.
خلخالی، مرتضی (1375). نقدی بر نظام امتحانی و سنجش یادگیری‌های دانش‌آموزان در ایران. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
خوارزمی، مرتضی (1389). بررسی الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی در بهبود فرایند یاددهی یادگیری دانش‌آموزان کلاس سوم ابتدایی استان هرمزگان از دیدگاه معلمان در سال تحصیلی 90-89. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی درسی دانشگاه تربیت معلم.
دلاور، علی (1390). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
رستگار، طاهره (1385). تأثیر سنجش پایانی بر انگیزه یادگیری توسط گروه اصلاح سنجش انگلستان ، جهت مطالعه معلمان برداشت از منبع:
www.zibaweb.com)Testing, motivation and learning(
 
سپاسی، محمد (1382). مقایسه ارزشیابی تکوینی و پایانی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
سیف، علی‌اکبر (1382). روش‌های اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی. تهران: نشر دوران.
شاه‌نعمتی، سیده زهرا؛ ولایی، ناصر و فانی، حجت‌اله (1387). بررسی تأثیر ارزشیابی تکوینی منظم بر کاهش اضطراب امتحان و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر کلاس اول دبیرستان‌های شهر مرودشت. فصلنامه تحقیق در علوم پزشکی، 5 (4)، 14 – 21.
شریفان، احمد (1388). فایده توصیف نتایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، رشد تکنولوژی آموزشی، 25، 29-31.
عسگری، محمد و مظلومی، اکرم (1390). تأثیر آموزش مؤلفه‌های سنجش به‌عنوان یادگیری بر خودپنداره و پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان دختر سال سوم راهنمایی اراک. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 1 (4)، 1 – 31.
علم‌الهدایی، سید حسن (1388). اصول آموزش ریاضی. مشهد: انتشارات جهان فردا.
غلام آزاد، سهیلا (1390). ارزیابی ریاضی، رشد آموزش ریاضی، 29 (1)، 14- 19.
فتحی آذر، اسکندر (1382). روش‌ها و فنون تدریس. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
فرج‌الهی، مهران و حقیقی، فهیمه‌سادات (1381). نقش ارزشیابی مستمر در تعمیق یادگیری دانش‌آموزان پایه دوم مقطع ابتدایی شهر تهران. فصلنامه تعلیم و تربیت،  92، 79-116.
فرنیا، محمدعلی؛ اقدسی، علینقی و شوشتری، ودود (1392). بررسی تأثیر بازخورد در ارزشیابی تکوینی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهرستان میاندوآب در سال تحصیلی 90-89. فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 6 (24)، 67 – 78.
قاسمی، محمدحسام (1393). دو مفهوم کلیدی ریاضی دوره ابتدایی، الگوریتم و سنجش برای یادگیری. رشد آموزش ریاضی، 32 (1)،  28 – 33.
غفاری، سمیه و گویا، زهرا (1394). ارزشیابی توصیفی: نظریه بدون عمل، رشد آموزش ریاضی، 32 (3)، 8 - 13.
گیج، نت و سی. برلاینر، دیوید (1983). روان‌شناسی تربیتی؛ ترجمه لطف‌آبادی و همکاران (1374). مشهد: انتشارات پاژ.
مهجور، سیامک (1374). ارزشیابی تکوینی: مفهوم و نقش آن در افزایش سودمندی مواد و فعالیت‌های آموزشی، فصلنامۀ تعلیم و تربیت، 11، 1-2.
نعمتی، یعقوب (1383). شیوه‌های نوین ارزشیابی ریاضی با تأکید بر ارزشیابی مستمر. خلاصه مقالات هفتمین کنفرانس آموزش ریاضی ایران، سنندج، شهریور 1383.
یادگارزاده، غلامرضا (1390). مدیریت سنجش در کلاس درس، رشد تکنولوژی، 27 (5)، 22-23.
یادگارزاده، غلامرضا (1391). بررسی میزان اثربخشی طرح ارزشیابی توصیفی در دوره ابتدایی استان همدان از نظر معلمان و مدیران، طرح تحقیق، پژوهشکده تعلیم و تربیت استان همدان.
یادگارزاده، غلامرضا و پرند، کورش (1386). گفتارهایی در سنجش آموزش، تأملی بر نقش سنجش در برنامه درسی، تدریس و یادگیری، تهران: نشر نوای مهتاب.
 
Anderson, C. M. & Long, E. S. (2002). Use of a structured descriptive assessment methodology to identify variables affecting problem behavior. West Virginia University.35, 137-154.
Black, P. & William, D. (2006). The reliability of assessments. In J. Gardner (Ed.), Assessment and learning. London: Sage.
Harlen, W. (2006). On the relationship between assessment for formative and summative purposes. In J. (Ed.), Assessment and learning (pp. 103118). London: Sage.
James, M. & Pedder, D. (2006). Professional learning as a condition for assessment for learning` In Gardner (ed.) Assessment for learning: Theory, Policy and Practice, London: Sage, 27-43.
Marzano, R. J. (2006). Classroom assessment and grading that work. Alexandria, VA: ASCD.
McMillan, James H. (2000). Fundamental assessment principles for teachers and school administrators. Practical assessment, research & evaluation, 7 (8). Retrieved December 11, 2005 from http://pareonline.net/getvn.asp?V=7&n=8.
Knight, Jim (2008). The assessment for learning strategy, DCSF Publications. Sherwood Park Annesley Nottingham NG15 0DJ.
Ruiz-Primo, Maria Araceli (2011). Informal formative assessment: The role of instructional dialogues in assessing students’ learning, Studies in Educational Evaluation, 37, 15–24.

Stiggins, Rick (2002). Assessment for learning. Assessment training institute foundation in Portland.

Stiggins, Rick (2007). Assessment through the Student's Eyes. Educational leadership, 64 (8), 22-26.
Tillema, Harm et al (2011). Assessing assessment quality: Criteria for quality assurance in design of (peer) assessment for learning – A review of research studies, Studies in Educational Evaluation, 37, 25–34.
TIMSS & PIRLS 2011: Relationships among Reading, Mathematics, and Science Achievement at the Fourth Grade—Implications for Early Learning.
William, Dylan (2011). What is assessment for learning? Studies in Educational Evaluation, 37, 3–14.