ویژگی‌های روان‌سنجی سؤال‌های پرسشنامه شیوه‌های فرزندپروری بر اساس نظریه سؤال- پاسخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد سنجش و اندازه گیری- روانسنجی/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 استادیار گروه سنجش و اندازه‌گیری دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

شرط اصلی استفاده از پرسشنامه‌ها، روایی و اعتبار آنهاست. در این پژوهش، ویژگی‌های روان‌سنجی سؤال‌های پرسشنامه شیوه‌های فرزندپروری بر اساس نظریه سؤال- پاسخ بررسی شده است. جامعه پژوهش، 576 نفر از مادران دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر تهران است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. این پژوهش، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف آن، تحقیق توصیفی بر اساس روش‌های روان‌سنجی است. در برازش مدل‌های نظریه سؤال- پاسخ با سؤال‌های پرسشنامه و برآورد سطح دشواری و ضریب تشخیص پرسش‌ها به تفکیک خرده مقیاس‌ها، از بسته ltm وeRm در نرم‌افزار R استفاده شد. یافته‌ها نشان داد مدل پاسخ مدرج در مقایسه با مدل امتیاز پاره‌ای، با سؤال‌های پرسشنامه شیوه‌های فرزندپروری برازش بهتری داشته است. نتایج برآورد پارامترهای پرسش و منحنی‌های ویژگی پرسش، نشان داد پرسش‌های (17، 21 و 24) از شیوه فرزندپروری آزادگذار، پرسش‌های (4 و 11) از شیوه فرزندپروری اقتدار منطقی و پرسش‌های (12 و 18) از شیوه فرزندپروری استبدادی دارای میزان مطلوبیت پایینی بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Psychometrics Properties of the Items of Parenting Style Inventory according to Item-Response Theory

نویسندگان [English]

  • sepideh nikzad 1
  • Asghar minaei 2
  • Fariba hassani 3
1 Psychometric/Islamic Azad University Tehran Central Branch
چکیده [English]

The main condition for using questionnaires is their validity and reliability. In the present study, the psychometrics properties of questions of parenting style inventory have been examined according to item-response theory, among 576 mothers of elementary school students in Tehran. The sample was selected by means of Multi-stage cluster sampling method. This study, due to the nature of its subject and objectives, is a descriptive research based on psychometric methods. In fitting the IRT-model–based approach with the inventory items and estimating the level of difficulty and the coefficient of determination of items separated based on subscales, the ltm and eRm packages were employed in software R. Results showed that the graded response model is a better fit in comparison with partial credit model, with the questions of parenting style inventory. The results of the estimation of the items parameters and items characteristic curves showed the items 17, 21, 24 of the permissiveness parenting style, items 4, 11 of authoritative parenting style and items 12, 18 of the authoritarian parenting style have a low desirability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychometrics Properties
  • Baumrind Parenting Style
  • Item Response Theory
احدی، حسن و نیک‌چهره، محسن (1386). روان‌شناسی رشد: مفاهیم بنیادی در روان‌شناسی نوجوانی و جوانی. تهران: پردیس.
اسفندیاری، غلامرضا (1374). مقایسه شیوه‌‌‌های فرزندپروری مادران در دو گروه کودکان مبتلا به اختلال رفتار و تأثیر آموزش مادران در کاهش اختلال رفتاری. پایان­نامه کارشناسی ارشد، انستیتوی تحقیقات روان‌پزشکی تهران.
امبرتسون، سوزان ای. و رایس، استیون پی. (2000). نظریه­های جدید روان‌سنجی برای روان­شناسان (IRTترجمه ­حسن پاشا شریفی، ولی‌الله فرزاد، مجتبی حبیبی عسگرآباد و بلال ایزانلو (1388). تهران: انتشارات رشد.
دلاور، علی و زهراکار، کیانوش (1392). سنجش و اندازه‌گیری در روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی. تهران: ارسباران.
شریعتمداری، هدایت‌الله (1384). روا‌ن‌شناسی اجتماعی. تهران: آوای نور.
کارول، براون (2008). روان‌شناسی رشد؛ ترجمه مهناز علی‌اکبری (1383). تهران: روان.
فراهینی، ندا؛ افروز، غلامعلی و رسول‌زاده طباطبایی، سیدکاظم (1392). رابطه شیوه‌‌‌های فرزندپروری والدین و کمرویی با خلاقیت در تیزهوشان. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه، 2 (4)، 137 – 153.
لطف‌آبادی، حسین (1385). روان‌شناسی رشد (جلد دوم). تهران: سمت.
نیک‌زاد، سپیده (1395). ویژگی‌های روان‌سنجی سؤالات پرسشنامه شیوه‌های فرزندپروری با استفاده از دو رویکرد تحلیل عاملی تأییدی و نظریه سؤال- پاسخ. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
هومن، حیدر علی (1386). اندازه‌گیری‌های روانی و تربیتی. تهران: پارسا.
 
Baumrind, Diana (1971). Current Patters of Parental authority, DeveloPmental Psychology MonograPh, 4, 1-130.
Campione, Smetana & Nicole., Judith (2014). Parenting Styles. Journal of Research on Adolescence. Retrieved 22 October 2014, 206–214.
Hossain, Alkharusi; Said, Aldhafri; Ali, Kazem; Abdulqawi, Alzubiadi & Muna, Al-Bahrani (2011). Development and validation of a short version of the Parental Authority Questionnaire. Social Behavior, 39 (9), 1193-1208.
Toston Hill, Michelle (2011). Confirmatory and exploratory factor analaysis of the parental authority questionnaire.  A thesis presented to the graduate school of the University of Florida in partial fulfillment of the requirements for the degree of master of arts in education, university of Florida.