تأثیر سرمایه اجتماعی بر موفقیت دانشجویان در ورود به مقطع دکتری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار سازمان سنجش و آموزش کشور

چکیده

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی و مطالعه سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر موفقیت دانشجویان دکتری دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبایی و شهید بهشتی با دیدی جامعه‌شناختی بود. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دکتری ورودی 1392 رشته‌های علوم انسانی (دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و علامه طباطبایی) به تعداد 1061 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری و فرمول کوکران برابر با 285 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه‌ و تحلیل شدند. بر اساس یافته‌های پژوهش، میزان تأثیر شاخص سرمایه اجتماعی در دانشجویان 100 درصد پایین بوده است. نتایج تبیینی نیز بیانگر این است که بین ابعاد سرمایه اجتماعی به‌ عنوان متغیرهای مستقل (اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی) با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی‌داری وجود ندارد. رابطه متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی و پیشرفت تحصیلی تأیید شد. همچنین پیشرفت تحصیلی برحسب جنس، محل سکونت، وضعیت تأهل تفاوت معنی‌داری را نشان نمی‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Impact of Social Capital on the Achievement of Students in Entering into Ph.D. Program

نویسنده [English]

  • Seyed Morteza Norbakhsh
چکیده [English]

The present research was concerned with analyzing and investigating the social capital and its effect on academic achievement of Ph.D. students from a sociological point of view at University of Tehran, Allameh Tabataba'i University and Shahid Beheshti University. In this descriptive-survey study, the research population included all Ph.D. students at diverse fields of Humanities (N=1061) who entered into the respected universities in 2013. The sample size was determined as 285 using the Cochran’s Formula. The data were analyzed through SPSS Software. The results indicated that the impact of social capital on students was perfectly (%100) low. The results of explanatory interpretation indicated that there was no significant relationship between dimensions of social capital (social trust, social cohesion and social participation), as independent variables, and academic achievement as the dependent variable. The relationship between socioeconomic status and academic achievement was confirmed. Also, no significant difference was observed in terms of sex, place of residence and marital status.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Social Participation
  • Socioeconomic status
  • academic achievement
آبراهامز، جوزف حییم (1369). مبانی و رشد جامعه‌شناسی؛‌ ترجمه حسن پویان. تهران: انتشارات چاپخش.
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1384). جامعه‌شناسی توسعه. تهران: انتشارات کیهان.
اینگلهارت، رونالد (1990). تحول فرهنگی در جامعه صنعتی؛ ترجمه مریم وتر (1373). تهران: نشر کویر.
بهزاد، داوود (1381). سرمایه اجتماعی بستری برای سلامت روان. فصلنامه رفاه اجتماعی، 2 (6)، 43 – 53.
تاج‌بخش، کیان و اسدی‌کیا، بهناز (1382). تئوری سرمایه اجتماعی: پیامدهای آن برای توسعه اقتصادی و اجتماعی. تهران: نشر گفتمان.
چلبی، مسعود و مبارکی، محمد (1384). تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و جرم در سطوح خرد و کلان. جامعه‌شناسی ایران، 6 (2)، 3 – 44.
زتومکا، پیوتر (1384). اعتماد یک نظریه اجتماعی؛ ترجمه فاطمه گلابی. تهران: انتشارات ستوده.
سمیعی، زهره (1379). بررسی تأثیر سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی خانواده بر روی موفقیت تحصیلی و شغلی فرزندان در تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
علوی، سید بابک (1380). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه. تدبیر، 16، 34 - 40.
غفاری، غلامرضا (1383). تحلیل یافته‌های پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (اعتماد اجتماعی در ایران). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فوکویاما، فرانسیس (1384). سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی؛ ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان. تهران: نشر شیرازه.
فیلد، جان (1384). سرمایه اجتماعی؛ ترجمه جلال متقی. تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی؛ ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
مبارکی، محمد (1383). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و جرم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی، دانشگاه شهید بهشتی.
مبشری، محمد (1388). سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی. پژوهشنامه مدیریت و سرمایه اجتماعی، 40، 135 - 156.
معظمی، شهلا (1381). بررسی خشونت خانگی و همسرکشی در استان سیستان و بلوچستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
میرزاخانی، مرضیه (1380). رابطه سرمایه اجتماعی و فرهنگی با نگرش به رشته تحصیلی و عملکرد تحصیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.
 
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human-capital. American Journal of Sociology, 94, S95-S120.
Fukuyama, F. (1995). Trust: The Social Virtues and the Creation of Prosperity. New York: Free Press.
Fukuyama, F. (2001). Social Capital, Civil Society and Development, Third World Quarterly, 7-20.
Navidnia, Manije (2009). Social security. Published by Center for Strategic Studies.
Parks-Yancy, Rochelle (2006). The Effects of Social Group Membership and Social Capital Resources on Careers. Journal of Black Studies, 36 (4), 515-545.
Roe, Paul (1996). The Societal Security Dilemma. Copenhagen peace.