تأثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی داوطلبان آزمون سراسری 1389 بر موفقیت تحصیلی آنها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات سازمان سنجش آموزش کشور

2 دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

آموزش عالی یکی از مسیرهای تغییر طبقه اجتماعی و دستیابی به اشتغال، ازدواج و سایر زمینه‌های زندگی اجتماعی در ایران شده است و داوطلبان برای ورود به آموزش عالی می‌بایست در آزمون سراسری شرکت نمایند.
هدف تحقیق تجزیه و تحلیل پایگاه اجتماعی- اقتصادی نفرات برتر آزمون سراسری است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع توصیفی، اکتشافی و مقطعی و از نظر روش، تحلیل ثانویه می‌باشد. جامعه آماری داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در آزمون سراسری سال 1389 به تعداد 1099193 نفر بوده است. روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای با حجم نمونه هزار نفر و در سه خوشه تحت عنوان رتبه‌های برتر، رتبه‌های متوسط و رتبه‌های پایین‌تر از متوسط درنظر گرفته شد. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، آماره‌های توصیفی و استنباطی (، آزمون T و آزمون F) و نرم‌افزار مورد استفاده SPSS می‌باشد.
طبق نتایج، تأثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی بر رتبه کشوری و موفقیت تحصیلی تأیید شد و داوطلبانی که متعلق به پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالاتری بوده‌اند، در آزمون رتبه بهتری را کسب کرده‌اند در مناطق مرفه‌تر سکونت داشته‌اند‌، تعداد اعضای خانواده آنان کمتر بوده و درآمد ماهیانه خانواده و تحصیلات والدین‌شان بالاتر بوده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Relationship between Socioeconomic Status of the Nation-Wide Exam Applicants and Educational Performance In 2010

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ghalkhanbaz 1
  • Ebrahim Khodaei 2
چکیده [English]

Higher education is one of the paths of changing social class, finding job, marriage and other social life improvement in Iran. To enter to Iranian universities and colleges, all candidates must sit in the nation-wide exam. The aim of this paper is to investigate candidate’s ranks and their socio- economic status. The methodology and aim of this research is Explanation and secondary analysis respectively.
The statistical population eligible to choose major, in the year 2010, has been 1099193 applicants which organized by National Organization for Educational Testing (NOET). The sampling method is cluster sampling with the sample size of 500 applicants in three clusters high, medium and low ranks.
For analyzing data, descriptive and inference statistics () were used by SPSS software. The results show: 
1) Socio- economic status has positive effects on educational performance.
2) The applicants who belong to high socio-economic status had better ranks.
3) The applicants who live in developed areas, small family number, high income and high parent’s education had better ranks in nation-wide exam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • nation-wide exam
  • Socio-economic status
  • top ranks applicants
  • national ranking
  • Educational performance
-      ادیبی (1354). جامعه‌شناسی طبقات اجتماعی. تهران: انتشارت دانشکده علوم اجتماعی و تعاون.
-      ساروخانی، باقر (1370). درآمدی بر دائره‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: نشر کیهان، ص 731ـ 732.
-      پیکرینگ، جورج (1354). پیرامون نقش آموزش، ترجمه حسن صفوی، تهران: انتشارت مؤسسه تحقیقات برنامه­ریزی آموزشی.
-      تامین، ملوین (1373). جامعه‌شناسی و قشربندی و نابرابری های اجتماعی. ترجمه عبدالحسین نیک گهر. تهران: انتشارات توتیا.
-      جمالی، احسان (1391). روند تأثیر موقعیت اجتماعی و اقتصادی بر عملکرد تحصیلی داوطلبان آزمون سراسری طی سال­های 1380 تا 1388. مجله آموزش عالی ایران. سال چهارم شماره 4.
-      خدایی، ابراهیم (1388). بررسی رابطه سرمایه اقتصادی و فرهنگی والدین دانش‌آموزان با احتمال قبولی آنها در آزمون سراسری سال 1385. مجله آموزش عالی. سال اول شماره 4.
-      دواس، دی. ای (1385). پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.
-      زکی، محمد علی (1384). بررسی جامعه شناختی نقش عوامل اجتماعی، رضایت اجتماعی و عزت نفس بر موفقیت تحصیلی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. سال دوم.
-      قارون، معصومه (1385). تأثیر وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانوار بر تقاضا برای آموزش عالی. فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی. جلد 9 شماره 4.
-      کوئن، بروس (1372). مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه غلام عباس توسلی و رضا فاضل. تهران: انتشارت سمت.
-      کلمن، جیمز (1384). نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه انسانی از کتاب سرمایه اجتماعی (مجموعه مقالات)، ترجمه کیان تاجبخش. تهران: انتشارت شیرازه.
-      گرب، ادواردج (1373). نابرابری اجتماعی (دیدگاه های نظریه پردازان کلاسیک و معاصر)، ترجمه محمدرضا سیاهپوش و احمدرضا غروی نژاد. تهران: نشر معاصر.
-      گیدنز، آنتونی (1385). جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
-      لوگال، آندره (1374). شکست­های تحصیلی: شناخت و جبران، ترجمه محمدرضا شجاع رضوی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-      مهری، کریم (1384). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان شهر تهران. خانواده و پژوهش. شماره دوم.
-      نوغانی، محسن (1386). تأثیر نابرابری سرمایة فرهنگی بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی در دست‌یابی به آموزش عالی. فصلنامه تعلیم و تربیت. شماره 91.
-      فیلد، جان (1385). سرمایه اجتماعی، ترجمه جلال متقی. تهران: انتشارت مؤسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی.
-      بیکر، واین (1382). مدیریت و سرمایه اجتماعی، ترجمه مهدی الوانی و محمدرضا ربیعی. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
 
-     Adams, A. (1996). Even basic needs of young are not met. Retrieved from http://tc.education.pitt.edu/library/SelfEsteem.
-     Duke, N. (2000). For the rich it’s richer: Print environments and experiences offered to first-grade students in very low- and very high-SES school districts. American Educational Research Journal, 37(2), 456–457.
-     Eamon, M. K. (2005). Social-demographic, school, neighborhood, and parenting influences on academic achievement of Latino young adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 34(2), 163-175.
-     Heyneman, S. P. (2005). Student background and students achievement: What is the question?. American Journal of Education, 112 (November), 1-9.
-     Jeynes, W. H. (2002). Examining the effects of Parental absence on the academic achievement of adolescents: the challenge of controlling for family income. Journal of Family and Economic Issues, 23 (2).
-     Oakes, J.M., & Rossi, P.H. (2002). The measurement of SES in health research: Current practice and steps toward a new approach. Social Science and Medicine, 56, 769-784.
-     Suleman Qaiser, Hassan denial aslam (2012). Effects of Parental Socioeconomic Status on the Academic Achievement of Secondary School Students in District Karak (Pakistan). International Journal of Human Resource Studies, Vol. 2, No. 4.