به‌کارگیری استاندارد ایزو 9126 در ارزیابی کیفیت نرم‌افزار الکترونیکی به کار رفته در کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران (مطالعه موردی دانشگاه علامه طباطبایی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشکده‌ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده‌ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شیراز

3 استادیار دانشکده‌ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشکده‌ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت نرم‌افزار الکترونیکی به کار رفته در کتابخانه‌های دانشگاه علامه طباطبایی (نرم‌افزار پارس آذرخش) بر اساس استاندارد ایزو 9126 انجام شد. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری تمامی کارکنان و مدیران کتابخانه‌های دانشگاه علامه طباطبایی به تعداد 35 نفر بود که با جدول مورگان و با نمونه‌گیری خوشه‌ای 32 نفر از کارکنان و مدیران دانشکده‌های روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم سیاسی، ادبیات و زبان‌های خارجه و مرکز آموزش‌های تخصصی آزاد به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه‌ محقق‌ساخته بود که روایی آن را کارشناسان و استادان، تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر 72/. محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (T تک نمونه‌ای) استفاده شد. در پایان پژوهش، این نتیجه حاصل شد که بین کیفیت نرم‌افزار به کار رفته در کتابخانه‌های دانشگاه علامه طباطبایی (پارس آذرخش) با هریک از شش عامل اثرگذار مدل ارزیابی کیفیت این نرم‌افزار (قابلیت نگهداری، قابلیت انتقال، عملیاتی بودن، قابلیت اعتماد، قابلیت استفاده و کارایی) رابطه‌ مستقیم و معنی‌داری وجود دارد و نرم‌افزار پارس آذرخش با هر شش مؤلفه‌ استاندارد ایزو 9126 سازگار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Use of ISO 9126 Standard in Evaluating the Quality of Electronic Software Applied in Iranian Universities’ Libraries (A Case Study: Allameh Tabataba’i University)

نویسندگان [English]

  • Samaneh Abdoli 1
  • Mahboobeh Mehrvarz 2
  • Mohammad Hasan Amirteymoori 3
  • Mahsa Moradi 4
چکیده [English]

This research was conducted with the aim of evaluating electronic software quality applied at Allameh Tabataba’i university’s libraries (Pars Azarakhsh software) based on ISO 9126. The survey method was used in this research. The statistic population included all employees and managers of Allameh Tabatabaei university’s libraries were 35 people that 32 employees and managers of Psychology & Educational Sciences, Law and Political Sciences, Literature and Foreign languages colleges and free professional training center were selected by Morgan table and through Cluster sampling. The research instrument was a researcher-made questionnaire that its validity was confirmed by experts and professors and its reliability was calculated by Cronbach's Alfa that its value was 0.72. ​​Descriptive statistic manners (Frequency, Mean and Standard Deviation) and inferential statistic manner (One-sample T test) were used for data analysis. At the end of the research, this achieved result was that there is a straight and significant relationship between Pars Azarakhsh software quality with all six components of ISO 9126 quality evaluation model (maintainability, portability, functionality, reliability, usability and efficiency) and Pars Azarakhsh software is compatible with all six components of ISO 9126.

کلیدواژه‌ها [English]

  • model
  • ISO
  • ISO9126
  • Quality
  • Software quality
اختریان، شیوا و یعقوبی، طاهره (1394). یک مدل تعمیم‌یافته برای ارزیابی قابلیت اعتماد نرم‌افزار بر اساس فرایند پواسون ناهمگن. مجله‌ علوم آماری، 10 (1).
پدرام، حسین؛ کریم‌زادگان مقدم، داوود و عاشقی، ژاله (1390). به‌کارگیری استاندارد ایزو 9126 در ارزیابی کیفیت سامانه‌های یادگیری الکترونیکی در ایران (مطالعه موردی: سامانه‌ آموزش مجازی دانشگاه صنعتی امیرکبیر). فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 27 (2)، 495-517.
روینستین، ای آی. (1384). راهنمای خودارزشیابی؛ ترجمه حسن‌رضا زین‌آبادی و اسماعیل زارعی زوارکی. تهران: علوم و فنون.
صفوی، علی‌اکبر؛ باوقار، مجید و غفاری، حسین (1386). معیارهای تولید دروس الکترونیکی و استانداردها با توجه به جایگاه آنها در یادگیری الکترونیکی. فصلنامه‌ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 43، 27- 52.
فرج پور، لیلا (1387). معیارهای ارزیابی کیفیت داخلی و خارجی محصول در ایزو 9126. چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه. تهران، گروه پژوهشی آریانا.
گودرزی، شراره (1389). بررسی و مقایسه‌ وضعیت ارائه خدمات الکترونیکی در کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه‌های علامه طباطبایی و تربیت مدرس و میزان استفاده از آنها توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدی ارسی، فرزانه؛ نشاط، نرگس و علیپور حافظی، مهدی (1393). مطالعه‌ تطبیقی نرم‌افزارهای دیجیتالی پاپیروس و آذرخش از نظر بازیابی اطلاعات. فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. 29 (4)، 1091-1106.
مرجانی، شهره و دلیری، حمیده (1387). یک تجربه‌ ارزیابی وب‌گاه‌های اطلاع‌رسانی از دیدگاه کاربران در دانشگاه فردوسی مشهد. دومین کنفرانس بین‌المللی نظام اداری الکترونیک، تهران، مرکز همایش‌های علمی طاپکو، قابل دسترس در
 http://www.civilica.com/Paper-IRTAPCO02-IRTAPCO02028.html
 موسوی‌نسب، مهدیه (1389). طراحی نظام جامع آموزش با رویکرد استاندارد بین‌المللی ایزو 10015 در بانک سامان. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آموزشی دانشکده‌ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
مهراد، جعفر و عصاری شهری، رضا (1386). بررسی میزان رضایت دانشجویان دانشگاه شیراز از محیط رابط نرم‌افزار پارس آذرخش (افق) و تحلیل برخی عناصر مطرح در آن. فصلنامه‌ علوم و فناوری اطلاعات. 3 (1و2).
Borbely, Maria (2011). Measuring user satisfaction with a library system according to ISO/IEC TR 9126-4. Journal of Performance Measurement and Metrics.12 (3), 157-171.
Cheikhi, Laila & Abran, Alain (2012). Investigating the relationships between the software quality models of the ISO 9126 standard: An empirical study using the Taguchi method. Journal of Software Quality Professional. 14 (2), 22.
Chen, C. B; Lin, C. T; Wang, C. H & Chang, C. W. (2006). Model for measuring quality of software in DVRS using the gap concept and fuzzy schemes with GA. Journal of Information and Software Technology. 48 (3) 187-203.
Desharnais, Jean-Marc; Abran, Alain & Suryn, Witold. (2011). Identification and analysis of attributes and base measures within ISO 9126. Journal of Software Qual J (2011) 19:447–460 DOI 10.1007/s11219-010-9124-5.
Djouab, Rachida & Bari, Moncef. (2016). an ISO 9126 Based Quality Model for the e-Learning Systems. International Journal of Information and Education Technology. 6 (5), May 2016DOI: 10.7763/IJIET.2016.V6.716 370.
Franch, X & Carvallo, J.P. (2003). Using quality models in software package selection. Journal of IEEE Software. 20 (1) 34–41.
Hörbst, A; Finka, K & Goebel, G. (2005). The ISO/IEC 9126-1 as a supporting means for the system development process of a patient Information web service. Journal of Connecting Medical Informatics and Bio-Informatics, 13,967 -970
Jung, Ho-Won (2007). Validating the external quality subcharacteristics of software products according to ISO/IEC 9126. Journal of Computer Standards & Interfaces. 29 (2007) 653–661.
Jung, Ho.Won. (1999). Optimization models for quality and cost of modular software systems. European Journal of Operational Research. 112 (3) 138–144.
Leung, H. (2001). Quality metrics for intranet applications. Journal of Information and Management 38 (3) 137–152.
Losavio, F; Chirinos, L; Matteo, A & Levy, N. (2004). Ramdane-Cherif. Journal of ISO Quality Standards for Measuring Architecture. 72 (2) 209–223.
Miyoshi, T & Azuma, M. (1993). An empirical study of evaluating software environment quality, Journal of IEEE Transactions on Software Engineering. 19 (5) 425–435.
Ossadnik, W & Lange, O. (1999). AHP-based evaluation of AHP-Software. European Journal of Operational Research. 118 (3) 578–588.