ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف پژوهش، ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی است. پژوهش از نظر هدف،­ کاربردی و از لحاظ نحوه ­گردآوری داده‌ها به روش پیمایشی اجرا شد. برای تعیین مؤلفه‌های کیفیت زندگی تحصیلی، منابع موجود، مطالعه و مصاحبه اکتشافی نیمه ساختمند انجام شد. نمونه­گیری کیفی به شیوه­ هدفمند و تعداد نمونه شامل 24 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. برای ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه­ را برخی از استادان رشته علوم تربیتی تأیید کردند. پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 94/. برآورد شد. جامعه پژوهش، همه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی 367 نفر از آنها مورد نظرسنجی قرار گرفتند. برای تحلیل داده­ها، از روش‌های (t –test تک‌نمونه­ای و تحلیل واریانس چندمتغیره) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که کیفیت زندگی تحصیلی دانشگاه شهید بهشتی، مطلوبیت لازم را ندارد و به غیر از دو عامل اعضای هیئت علمی و رضایت عمومی، سایر مؤلفه‌های برنامه درسی، پژوهش، خدمات فرهنگی ورزشی، خدمات پزشکی و مشاوره، تجهیزات علمی پژوهشی، تسهیلات مالی، تغذیه، خوابگاه دانشجویی، انسجام اجتماعی و مسیر پیشرفت، کیفیت لازم را ندارند. در بررسی وضعیت مؤلفه‌های کیفیت زندگی تحصیلی در بین مقاطع تحصیلی نیز تنها در دو مؤلفه‌ (تجهیزات علمی پژوهشی و مسیر پیشرفت) تفاوت معنی‌داری دیده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quality Evaluation of the Academic Life of the Students of Shahid Beheshti University

نویسندگان [English]

  • Zahra maarefvand 1
  • Fatemeh Zanganeh 2
  • Mohammad Ghahraman 3
چکیده [English]

The aim of this study is to evaluate the quality of the academic life of Shahid Beheshti University students. The study is regarded as an applied research in terms of its objective and the data were collected through a survey. The resources were studied and semi-structured exploratory interviews were conducted so as to determine the essential components of the quality of academic life. The sampling was purposeful and the sample included 24 graduate students. A researcher-made questionnaire about the quality of the academic life was applied and its validity was approved by the professors of the educational sciences and its reliability was estimated at 0.94 by using Cronbach's alpha coefficient. Our population contained all Shahid Beheshti University students. Purposeful random sampling method was employed and 367 students formed the sample. To analyze the data, statistical methods (t-test single-sample multivariate analysis) were used. The results show that the quality of the academic life of Shahid Beheshti University is not favorable. All components of the quality of academic life- including the curriculum, research, sports and cultural services, medical services and counseling, scientific equipment, financial services, food, student accommodation, social cohesion, and the progress tracks- are not of sufficient quality. And only two Factors- faculty members and the general satisfaction- are favorable. Also, except the two components (equipment, research and development path) significant differences were not observed in the parameters of the quality of life at the different levels of education (bachelor, master and doctorate).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assessment
  • Student
  • Quality
  • academic life
باقرزاده­خواجه، مجید و باقرزاده، فاطمه (1388). بررسی کیفیت خدمات مراکز آموزش عالی تبریز با استفاده از مدل سروکوال و رتبه‌بندی مراکز با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی. نشریه آموزش و ارزشیابی، 8، 31-54.
بهادری حصاری، مریم (1382). بررسی مقایسه‌ای برخی عوامل آموزشی مؤثر بر کیفیت آموزش دانشگاهی در دوره‌های کارشناسی ارشد از دیدگاه اعضای هیئت علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی.
 خراسانی، اباصلت (1387).­ طراحی الگوی بررسی کیفیت دانشگاه­های دولتی ایران بر اساس مدل­های رایج کیفیت، رساله دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
 رحیمی، حسین؛ محمدی، رضا و هاشمی‌پرست، سید مقتدی (1381). تضمین کیفیت در آموزش عالی مفاهیم، اصول، تجربیات. مجموعه مقالات پنجاه و یکمین نشست رؤسای دانشگاه­ها و مراکز علمی و تحقیقاتی. همایش توسعه مبتنی بر دانایی.
سلیمانی مطلق، خدایار (1385). بررسی عوامل آموزشی مؤثر بر کیفیت آموزش دانشگاهی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی.
صفا، لیلا (1386). بررسی عوامل تبیین‌کننده کیفیت آموزش عالی کشاورزی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و دانشجویان رشته­های کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
محمدی، رضا؛ فتح‌آبادی، جلیل؛ یادگارزاده، غلامرضا؛ میرزا محمدی، محمدحسن و پرند، کورش (1386). ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
محمدهادی، فریبرز (1390). طراحی الگوی تضمین کیفیت آموزش منابع انسانی در چارچوب روش تحلیل اهمیت ـ عملکردIPA. رساله دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
معروفی، یحیی؛ کیامنش، علیرضا؛ مهرمحمدی، محمود و علی‌عسکری، مجید (1386). ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش: بررسی برخی دیدگاه‌ها. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 1 (5)، 81- 112.
Ali Khamis, A. (2012) Academic staff’s perceptions of characteristics of learning organization in a higher learning institution. International Journal of Educational Management; 26 (1), 55-82.
Guolla, M. (1999). Assessing the teaching quality to student satisfaction relationship: applied customer satisfaction research in the classroom. J Mark Theory Pract, 7 (3), 87–97.
 Harvey, L. & Green, D. (1993). Defining Quality. Assessment and Evaluation in Higher Education: An international journal, 18 (1), 9–34.
Jain, R.; Sinha, G.; Sahney, S. (2011). Conceptualizing service quality in higher education. Asian Journal on Quality, 12 (3), 296-314.
Kumar, S. & Dileep, p. (2006). Academic life satisfaction scaile (Alss) and its effectiveness in predicting academic success. Education resources information center (Eric), 1-15.
Marshall, S. J. (1998). Professional development and quality in higher education institutions of the 21st century. Australian Journal of Education, 42 (3), 321-334.
Mok, K. H. (2005). The quest for world Class University: Quality assurance and international benchmarking in Hong Kong. Quality Assurance in Education, 13 (4), 277 – 304.
Nyathi, F. S.; Kadhila, N. & Aipanda, J. (2011). Quality Assurance Manual, Center for Quality Assurance and Management (CEQUAM), University of Namibia, Version 1
O'Neill, M. A & Palmer, A. (2004). Importance–performance analysis: a useful tool for directing continuous quality improvement in higher education. Qual Assur Educ, 12 (1), 39–52.
Voss, R.; Gruber, T. & Szmigin, I. (2007). Service quality in higher education: The role of student expectations. Journal of Business Research, 949–959.