عوامل مؤثر بر ارزشیابی از اساتید از دیدگاه دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز

2 استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز

3 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان بود. جامعة آماری تحقیق شامل همة دانشجویان دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 1220 نفر از آنها به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌‌های میدانی از پرسشنامه بازپاسخ استفاده شد و داده‌‌های گردآوری شده نیز با استفاده از روش فرایند چرخ‌های تحلیل مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از روایی صوری و نظر داوران و متخصصان کلیدی نیز روایی و پایایی پرسشنامه مذکور مورد تأیید قرار گرفت. سؤالات تحقیق با استفاده از روش‌ آماری خی‌دو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که تخصص، شخصیت، رابطة متقابل با دانشجو، ارزشیابی استاد از دانشجو و مدیریت کلاس درس به ترتیب به عنوان مؤثرترین تا کم اثرترین عوامل بر ارزشیابی دانشجویان از اساتید به شمار می‌آیند. البته دیدگاه دانشجویان دختر و پسر درباره پنج عامل مذکور متفاوت است. همچنین این نتیجه به دست آمد که بین تأثیر عوامل پنجگانه تخصص، شخصیت، رابطة متقابل با دانشجو، ارزشیابی استاد از دانشجو و مدیریت کلاس درس در ارزشیابی دانشجویان از اساتید خود در دانشکده‌‌های مختلف نیز تفاوت‌ وجود دارد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Influencing Factors on Students’ Evaluation of Faculties at Shiraz University

نویسندگان [English]

  • Jafar Torkzadeh 1
  • Rahmatollah Marzoghi 1
  • Mehdi Mohamadi 2
  • Masoumeh Mohtaram 3
1
2
3
چکیده [English]

The aim of this research was to investigate the influencing factors on students’ evaluation of faculties at Shiraz University, based on students’ viewpoints. Statistical population consisted of Shiraz University students among whom 1220 participants were selected as research sample using stratified random sampling. Research instruments consisted of an open questionnaire. After collecting data related to students’ viewpoints about effective factors influencing faculties’ evaluation, data were analysed using qualitative method of cyclic analysis process. In addition, χ2 test was applied to compare factors and their dimensions frequencies among various students’ groups. Results showed that expertise, personality, relationship with students, faculties’ evaluation of students, and classroom management were respectively highest to lowest influencing factors on students’ evaluation of faculties. However, male and female students’ viewpoints about these five factors were different. It was also concluded that there were some differences among the impact of mentioned factors (expertise, personality, relationship with students, faculties’ evaluation of students, and classroom management) in different colleges. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Evaluation
  • Faculty
  • Student
  • University
-     آقامیرزایی، طاهره؛ صالحی ­عمران، ابراهیم و رحیم­پور کامی، باقر (1393). عوامل مؤثر بر ارزشیابی عملکرد اعضای هیأت علمی توسط دانشجویان. دو ماهنامه راهبرد‌های آموزش در علوم پزشکی، 7 (1): 58 – 62.
-     ادهمی، اشرف و محمدعلیزاده، سکینه (1387). نظرات دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در مورد عملکرد اساتید در زمینه مشاوره و راهنمایی تحصیلی. گام­های توسعه در آموزش پزشکی، 5(2): 94-101.
-     اشرف، حسین؛ صبری، محمدرضا و حق­پناه، سزانه (1381). تعیین مهم­ترین عوامل تاثیرگذار بر ارزیابی آموزشی استاد از دیدگاه دانشجویان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 7: 14- 15.
-     امینی، میترا و هنردار، مرضیه (1387). ارزشیابی استاد از دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، 9(3): 171-177.
-     بادله، محمدتقی؛ چرکزی، عبدالرحمن؛ حسینی، سید عابدین؛ روحی، قنبر؛ ثناگو، اکرم و جعفری، سید یعقوب (1391). عوامل تأثیرگذار بر عملکرد اساتید در تدریس دروس نظری از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. مجله توسعه پژوهش در پرستاری و مامایی، 9 (2): 56- 64.
-     بازرگان، عباس (1380). ارزشیابی آموزشی. تهران، انتشارات سمت.
-     شریفی، حسن پاشا (1385). سخن سردبیر مهمان. نوآوری‌های آموزشی، شمارة 18، 5 (8).
-     پیمان، هادی؛ زریان، امینه؛ صادقی­فر، جمیل؛ علیزاده، مریم؛ یعقوبی، منیره؛ یمانی، نیکو؛ رستمی، آزیتا و دل­پیشه، علی (1389). ویژگی­‌های یک استاد توانمند از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی (ویژه‌نامه توسعه آموزش)، زمستان، 10 (5): 1131- 1139.
-     ترک­زاده، جعفر (1388). روش پژوهش فرایند چرخه­ای تحلیل، روشی برای گردآوری، تحلیل و استنتاج از داده­های کیفی پربعد در مسیر توسعة دانش مدیریت اسلامی. روش­شناسی علوم انسانی، 15 (61): 123- 142.
-     تمیزی‌فر، بابک؛ نجفی، مصطفی و سمیعی‌نسب، محمدرضا (1379). آیا نتایج ارزشیابی اعضای هیأت علمی از دیدگاه دانشجویان با نمرات دانشجویان از آن درس ارتباط دارد؟ مجله دانشکده پزشکی، ویژه‌نامه چهارمین همایش کشوری آموزش پزشکی: 21.
-     رنجبر، منصور؛ وحیدشاهی، کوروش و محمودی، میترا (1385). بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در مورد ارزشیابی استادان توسط دانشجویان سال 1384. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 16 (56): 126- 135.
-     سیف، علی‌اکبر (1385). روانشناسیپرورشی. ویراست پنجم. تهران: آگاه.
-     شکورنیا، عبدالحسین؛ ملایری، علیرضا؛ تراب­پور، مسعود و صبوری، مریم (1385). ارتباط بین نمره ارزشیابی استاد با معدل تحصیلی دانشجویان. مجله ایرانی در علوم پزشکی، 6 (1).
-     شکورنیا، عبدالحسین و مطلق، محمداسماعیل (1380). ارزشیابی استاد و ارتقای کیفیت. خلاصه مقالات اولین همایش کشوری ارزیابی و اعتباربخشی، اهواز، دانشگاه علوم پزشکی.
-     صابری، فرزانه؛ اکبری، حسین؛ باقری؛ اعظم؛ حسینیان، معصومه و صبوری، مریم (1384). بررسی نظرات اساتید و دانشجویان در مورد فرم ارزشیابی اساتید علوم پایه توسط دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان، خلاصه مقالات هفتمین همایش کشوری آموزش پزشکی، تبریز (86).
-     صادقی، عباس و حسینی، فاطمه (1387). بررسی دیدگاه‌های دانشجویان در مورد تدریس مطلوب در دانشگاه گیلان. مجلة آموزش عالی، 1 (2): 123- 148.
-     عابدینی، محمدرضا؛ عباسی، علی؛ مرتضوی، فتحیه و بیجاری، بیتا (1391). عوامل مؤثر در برقراری ارتباط بین دانشجو و استاد از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی بیرجند. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 12 (6): 439- 447.
-     علی­اصغرپور، منصوره؛ منجمد، زهرا و بحرانی، ناصر (1389). عوامل مؤثر بر ارزشیابی دانشجو از استاد: مقایسه دیدگاه اساتید با دانشجویان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10 (2): 186 – 195.
-     فتاحی، زهرا؛ موسی‌پور، نعمت‌الله و حقدوست، علی‌اکبر (1384). روند تغییرات کیفیت آموزشی مدرسان دانشگاه علوم پزشکی کرمان؛ مجلهمرکزمطالعاتوتوسعهآموزشپزشکی؛ 2 (2): 63- 71.
-     قانعی‌راد، محمدامین و ابراهیم‌آبادی، حسین (1389). تأثیر ساختار اجتماعی آموزش بر عملکرد دانشجویان. مجلة آموزش عالی، 2 (4): 1-27.
-     قربانی، راهب؛ حاجی‌آقاجانی، سعید؛ حیدری‌فر، معصومه؛ انداده، فاطمه و شمس‌آبادی، مرضیه (1387). بررسی دیدگاه دانشجویان دانشکده پرستاری و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی سمنان در خصوص ویژگی‌های یک استاد خوب دانشگاهی، کومش، 10 (30): 77 – 83.
-     ماشینی، جمیله (1370). عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان. تعلیم و تربیت، شمارة 7.
-     مشیری، زهرا؛ بقایی، رحیم و احتسابی، علیرضا (1382). بررسی ویژگی­‌های یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در سال 1380. مجموعه مقالات همایش کشوری آموزش پزشکی، تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
-     مظلومی، سعید؛ احرام­پوش، محمدحسین؛ کلانتر، مهدی؛ کریمی، حسین و حرازی، محمدعلی (1381). بررسی خصوصیات یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، شماره 7.
-     معروفی، یحیی؛ کیامنش، علیرضا؛ مهرمحمدی، محمود و علی عسگری، مجید (1386). ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی: بررسی برخی دیدگاه­ها. مطالعات برنامه درسی، 2 (1): 81- 112.
-     معدن­دار آرانی، عباس و پاریاد، رحمان (1390). بررسی رابطه محبوبیت اجتماعی اعضای هیأت علمی با ارزشیابی دانشجویان از آنان در دانشگاه لرستان. دو فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3 (4): 97- 116.
-     وکیلی، عابدین؛ حاجی­آقاجانی، سعید؛ رشیدی­پور، علی و قربانی، راهب (1389). بررسی عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان: یک مطالعه جامع در دانشگاه علوم پزشکی سمنان. کومش، 12 (2): 93- 103.
-     ولف، ریچارد (1371)، ارزشیابی آموزشی: مبانی سنجش توانایی و بررسی برنامه. ترجمة علیرضا کیامنش؛ انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
 
-     Axelrod, P. (2007). A History of Good Teaching: Student Perspectives Presented as the 2007 David C. Smith Lecture on November 1, Retrieved July 22, 2008 from www.cou.on. ca/content/objects/DavidSmithLecture2007. pdf
-     Bland C. J.; Wersal, L.; Vanloy, W. & Jacott, W. (2002). Evaluating faculty performance: a systematically designed and assessed approach. Acad Med, 77 (1): 15 – 30.
-     Best, J. & Addison, W. (2000). A Preliminary Study of Perceived Warmth of Professor and Student Evaluations. Teaching Psychology, No. 2.
-     Cashin, W. E. & Downey, R. G. (1992). Using Global Student Ratings Items for Summative Evaluations. Journal of educational Psychology, 84 (4): 563-572.
-     Crumbley, L.; Henry, B. K. & Kratchman, S. H. (2001). Students’ Perceptions of the Evaluation of College Teaching. Quality Assurance in Education, 9: 197–207.
-     Emery C., Kramer T. & Tian R. (2001). Customer’s vs Products: Adopting an Effective Approach to Business Students. Quality Assurance in Education. 9(2): 110-15.
-     Fuller, B. (1987). School Effects in the Third World. Journal of Education Research. 57(3): 255 – 292.
-     Gaff, J. G.; Crombag, H. F. M. & Chang, T. M. (1986). Environmental for Learning in a Dutch University. Higher Education, 5: 285 – 299.
-     Goe, L.; Bell, C. & Little, O. (2008). Approaches to evaluating teacher effectiveness: A research synthesis. Washington, D. C.: National Comprehensive Center for Teacher Quality.
-     Goldshmid, M. L. (1988). The Evaluation and Improvement of Teaching in Higher Education. Higher Education, 44: 596 – 604.
-     Good, T. & Brophy (1995). Contemporary Educational Psychology (5th Ed.). New York: Harper Collins.
-     Hake, R. R. (2002). Problems with student evaluation. Is assessment the remedy? Available from http://www. stu.ca/hunt take.htm.
-     Irby, D. M.; Gillmore, G. M. & Ramsey, P. G. (1987). Factors affecting ratings of clinical teachers by medical students and residents. Journal of Medical Education, 62: 1-7
-     Jacobs, L. C. (2004). Student Ratings of College Teaching: What Research Has to Say. Indiana University Bloomington. IU Bloomington Evaluation Services & Testing Franklin Hall 014, 601 E. Kirkwood Ave. Bloomington, in 47405.
-     Jones, C. (1999). From the Sage on the Stage to what Exactly? Description and the Place of the Moderator in Co-operative and Collaborative Learning. ALT-J, the Association for Learning Technology Journal, 7(2): 27 – 36.
-     Joshi, R.; Ling, F. W. & Jaeger, J. (2004). Assessment of a 360-degree Instrument to Evaluate Residents’ Competency in Interpersonal and Communication Skills. Acad Med, 79:458 – 463.
-     Kember, D., Leung, D. Y. P., & Kwan, K. P. (2002). Does the Use of Student Feedback Questionnaires Improve the Overall Quality of Teaching? Assessment and Evaluation in Higher Education, 27(5): 411– 425.
-     Kierstead, D., D' Agostino, P. & Drill, H. (1988). Sex Role Stereotyping of College Professors: Bias in Students Ratings of Instructors. Journal of Educational Psychology, 80: 342-344.
-     Lee, Gui-Ro, et al. (2005). Phase I BK21 Program Achievements Analyzed by International and Domestic Experts, Policy Research Project 2005-26, Ministry of Education and Human Resource Development.
-     Murray, H. G., Rushton, J. P. & Paunonen, S. V. (1990). Teacher Personality Traits and Student Instructional Ratings in Six Types of University Courses. Journal of Educational Psychology. American Psychological Assocation .82(2): 250-261.
-     Perlberg, A. (1999). When Professors Confront Themselves: Towards a Theoretical Conceptualization of Video Self-Confrontation in Higher Education. Higher Education, (12): 633-63.
-     Ramsden, P. (2001). Strategic Management of Teaching and Learning, in Rust, C. (ed.) Improving student learning strategically, pp: 1–10. Oxford: Oxford Centre for Staff and Learning Development, Oxford Brookes University.
-     Ramsey, P. G.; Gillmore, G. M. & Irby, D. M. (1988). Evaluating Clinical Teaching in the Medicine Clerkship. Journal of General Internal Medicine, 3: 35 – 55.
-     Radmacher, S. & Martin, D. (2001). Identifying significant Predictors of Student Evaluations of Faculty through Hierarchical Regression Analysis. Journal of Psychology, No. 135.
-     Sarantakos, S. (1998). Social Research, 2nd edn, Australia, South Melbourne: MacMillan.
-     Shobe, Robert (2003). Respecting Diversity: A classroom Management Technique- a Survey of Incarcerated Adult students, Journal of Correctional Education, 54(2): 60-64.
-     Vargas, J. (2001). Improving Teaching Performance. In D. Royse (ed). Teaching Tips for College and University Instructors: A Practical Guide. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
-     Wolfgang, C. H. & Glickman, C. D.  (1986). Solving Discipline Problems: Strategies for Classroom Teachers (2nd ed.), Allyn and Bacon, Boston.
-     Yanker, P. & Yanker, J. (2003). Are Student Evaluations of Teaching Valid? Evidence from an analytical Business Core Course. Journal of Education for Business, July/ August.