طراحی هدف‌ها و محتوای برنامه درسی (مورد مطالعه: درس روش‌های فیزیکی و شیمیایی جداسازی در کارشناسی ارشد شیمی تجزیه)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، گروه شیمی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش شیمی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، گروه شیمی

چکیده

هدف از اجرای این پژوهش، طراحی هدف‌ها و محتوای برنامه درسی برای درس روش‌های فیزیکی و شیمیایی جداسازی در مقطع کارشناسی ارشد شیمی تجزیه بوده است. این پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه‌ آماری، تمامی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و پژوهشگران کارشناسی ارشد و دکتری حوزه‌ شیمی تجزیه در سال 1395 بود که 315 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری داوطلبانه، هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق‌ساخته، بر اساس سرفصل‌های این درس در کشورهای مختلف بود که روایی محتوایی آن با استفاده از نظرات 12 نفر از استادان و متخصصان حوزه «روش‌های فیزیکی و شیمیایی جداسازی» و دانشجویان مقطع دکتری بررسی و درنهایت 11 هدف (فصل) و 90 محتوا (سرفصل) به‌عنوان سؤال‌های اصلی پرسشنامه انتخاب شد. آلفای کرونباخ پرسشنامه 96/0 به دست آمد و بیانگر پایایی عالی پرسشنامه است. داده‌ها با آزمون‌های ناپارامتری رتبه‌ای علامت‌دار ویلکاکسون و نمونه‌های مستقل کروسکال-والیس تحلیل شد. نتایج نشان‌دهنده آن است که در سطح اطمینان 95 درصد هدف‌ها و محتواهای طراحی شده از نظر تمام پرسش‌شوندگان، مهم و ضروری هستند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

ادیب حاج باقری، محسن و لطفی، محمدسجاد (1394). بررسی عوامل تأثیرگذار و میزان تأثیر آنها بر علاقه دانشجویان پرستاری نسبت به حرفه­ی خود در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان (1392). فصلنامه مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی، 6 (2)، 99-106.

اکرمی، سیدکاظم (1383). دایره‌المعارف آموزش عالی (آموزش عالی و انقلاب اسلامی). تهران: بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی.

امینی، محمد؛ گنجی، محمد و یزدخواستی، علی (1391). ارزیابی کیفیت برنامه درسی رشته‌های مهندسی از دیدگاه دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاه کاشان. فصلنامهآموزشمهندسیایران، 14 (55)، 61-87.

خلاصه‌ای از تاریخچه 80 ساله دانشکده شیمی دانشگاه تهران، (17/5/1397). دانشکده شیمی دانشگاه تهران.

خلیجی، محسن (1376). نگاهی کلی به وضعیت آموزش عالی در ایران: دیروز، امروز و فردا. مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. 72-103

رحمان‌سرشت، حسین (1377). کنترل دولتی آموزش عالی در جمهوری اسلامی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 1 و 2، 139-153.

سازمان سنجش آموزش کشور (1396). دفترچه راهنمای انتخاب رشته‌های تحصیلی آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی، دوره‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته سال 1396، (11/3/ 1396). سازمان سنجش آموزش کشور.

سالاری، زهرا و خزاعی فرید، علی (1394). ضرورت به‌روزرسانی سرفصل درس‌های کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی بر مبنای نیازهای بازار ترجمه در ایران. فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، 4 (1)، 19-51.

سلسبیلی، نادر (1381). اصلاحات در حوزه برنامه درسی و ارتباط آن با تحول در دیدگاه‌های برنامه درسی، نگاه به چالش‌ها و راهبردها، مقاله ارائه شده در همایش اصلاحات در آموزش‌وپرورش. 53-75

شریفیان، فریدون؛ شریف، سیدمصطفی؛ جعفری، سیدابراهیم و موسی‌پور، نعمت‌الله (1389). شیوه‌های مشارکت اعضای هیئت علمی در برنامه‌ریزی درسی دوره تحصیلات تکمیلی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 57، 23-44.

شهرکی‌پور، حسن؛ سرمدی، محمدرضا و الهامیان، نگار (1392). مطالعه نقش مؤلفه‌های مرتبه علمی، سابقه تدریس و گرایش تحصیلی بر به‌کارگیری فرا نظریه‌های برنامه درسی در راهبردهای یاددهی- یادگیری. دوفصلنامهمطالعاتبرنامهدرسیآموزشعالی، 4 (7)، 54-69.

شورای عالی برنامه‌ریزی (1368). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی ارشد شیمی. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.

شورای عالی برنامه‌ریزی (1379). آیین‌نامه واگذاری اختیارات برنامه‌ریزی درسی به دانشگاه‌ها. تهران: وزارت علوم تحقیقات و فناوری.

شورای عالی برنامه‌ریزی (1395). آیین‌نامه واگذاری اختیارات برنامه‌ریزی درسی به دانشگاه‌ها. تهران: وزارت علوم تحقیقات و فناوری.

عارفی، محبوبه (1383). بررسی برنامه‌های درسی رشته‌ علوم‌ تربیتی در آموزش عالی ایران‌ و راهکارهای بهبود آن، مطالعه‌ موردی: گرایش مدیریت‌ آموزشی. تهران، دانشگاه‌ تربیت مدرس، رساله دکتری، رشته‌ برنامه‌ریزی درسی.

عطایی، دین‌محمد (1391). ارزشیابی کیفیت برنامه درسی رشته مشاوره و راهنمایی در دوره کارشناسی ارشد بر اساس الگوی کلاین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.

فتحی واجارگاه، کوروش (1392). راهنمای عملی بازنگری برنامه‌های درسی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی. تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.

فتحی واجارگاه، کوروش؛ موسی‌پور، نعمت‌الله و یادگارزاده، غلامرضا (1392). برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی  (مقدمه‌ای بر مفاهیم، دیدگاه‌ها و الگوها). تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.

 فتحی واجارگاه، کوروش (1394). اصول و مفاهیم اساسی برنامه‌ریزی درسی. تهران: علم استادان.

فتحی ‌واجارگاه، کورش (1389). برنامه درسی دورریختنی. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 1 (4)، 6-7.

کریمی، صدیق؛ نصر، احمدرضا و شریف، مصطفی (1392). الزامات و چالش‌های طراحی برنامه درسی آموزش عالی با رویکرد جامعه یادگیری. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 4 (8)، 89-126.

کارشکی، حسین؛ جعفری ثانی، حسین و ارفع بلوچی، فاطمه (1392). ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش‌وپرورش پیش‌دبستانی و دبستانی. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2 (11)، 103-115.

کرمی، مرتضی و فتاحی، هدی (1392). تغییر برنامه درسی آموزش عالی (مورد: برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آموزشی). دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 3 (7)، 111-138.

گروه مطالعات تطبیقی و نوآوری در آموزش عالی (1378). بررسی ساختار و عملکرد شورای عالی برنامه‌ریزی تهران تا سال 1378. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.

محمدی، مهدی؛ مرزوقی، رحمت‌الله؛ ترک‌زاده، جعفر و ناظم‌نژاد، ندا (1393). بررسی رابطه بین مدل برنامه‌ریزی درسی مرجح اعضای هیئت علمی با روش‌ها و راهبردهای تدریس و فنون ارزشیابی مورد استفاده آنان. فصلنامهپژوهشوبرنامه‌ریزیدرآموزشعالی، 71، 101-122.

ملامحمدی، آمنه (1379). ارزیابی کیفیت برنامه درسی رشته برنامه‌ریزی آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

موسی‌پور، نعمت‌الله (1387). برنامه‌ریزی درسی در ایران معاصر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 96، 83 – 124.

نعمتی، محمدعلی؛ داوری، احمد؛ فراستخواه، مقصود و سمیعی، حسین (1384). گزارش ملی آموزش عالی ایران سال 1383. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.

نوروززاده، رضا؛ محمودی، رضا؛ فتحی واجارگاه، کوروش و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1385). وضعیت سهم مشارکت دانشگاه‌ها در بازنگری برنامه درسی مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی درسی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 4 (42)، 71-93.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (1394). برنامه درسی دوره کارشناسی شیمی. تهران: شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی.

وزیری، مژده (1377). نظام برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی ایران. رساله دکتری تخصصی، دانشگاه تربیت مدرس.

Altbach, P. (1985). Comparative Studies in Higher Education in: Postlethwaite; in (ed.) The Encyclopeidia of Comparative Education and National System of Education,.

Applicationsof Separation Techniques (2018). september 13-14. Retrieved from 9th International Conference and Expo on Separation Techniques: https://www.omicsonline.org/conferences-list/applications-of-separation-techniques

Barnett, R. & Coate, S. (2005a). Engaging curriculum in Higher Education. The Falmer Press.

Bartle, K., & Myers, P. (2002). History of Gas Chromatography. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 21 (9-10), 547-557.

Bridges, D. (2000). Back to the Future: The Higher Education Curriculum in 21st Century. Cambridge Journal of Education, 30, 37-55.

Conrad, C., & Pratt, A. (1995). Making Decisions about the Curriculum: From Metaphor to Model. Journal of Higher Education, 54, 16-30.

Cooper, M., & Klymkowsky, M. (2013). Chemistry, Life, the Universe, and Everything: A New Approach to General Chemistry, and a Model for Curriculum Reform. Journal of Chemical Education, 90 (9), 1116-1122.

Dressel, P. (1971). College and university curriculum. McCutchan Pub. Corp.

Eash, M. (1991). Curriculum Compinents. In A Lewy (Ed). In The International Encyclopedia of Curriculum. Oxford: Pergamon press.

Fattahi, Z.; Javadi, Y. & Nakhaee, N. (2004). A Survey on Dentistry Students’ Satisfaction with their Discipline and Some of the Related Factors. Strides in Development of Medical Education, 1 (1), 32-40.

Hunter, Robert & Scheirer, Elinor A. (1988). The organic curriculum: organizing for learning 7-12. London ; New York: Falmer Press.

http://schem.ut.ac.ir/history

http://www.sanjesh.org/FullStory.aspx?gid=2&id=5029

Kellner, R. (1991). Report of the WPAC-study group: Education in Analytical Chemistry at university level 1989/90—update and reflections. Education & Training in Analytical Chemistry, 104 (1-6), 555-564.

Kellner, R., & Malissa, H. (1984). Strategy of Education in Modern Analytical Chemistry and Model Curriculum. Anal. Chem., 319 (1), 1-9.

Levenburg, Nancy M. (1995). A Model for Effective Curriculum Developmentin Operations Management. Thesis (PhD--Management)--Union Institute Graduate School, Cincinnati, Ohio, 1995.

Marsh, C. (1997). Key concepts for understanding curriculum. The Flamer Press.

Nawarathne, p. (2016). Masters in Analytical Chemistry. Retrieved from postgraduate Institute of Science University of Peradeniy: http://www.pgis.lk/anc.php

Ngara, E. (1995). The African University and its Mission Institute of Southern Arican Studies. Roma, Lesotho: Institute of Southern African Studies, National University of Lesotho.

Salzer, R. (2004). Eurocurriculum II for Analytical Chemistry Approved by the Division of Analytical Chemistry of FECS. Anal and Bioanal Chem, 378, 28-32.

Spaulding, C. L. (1992). Motivation in the classroom. New York: McGraw-Hill.

Stark, J., & Lattuca, L. (1997). Shaping the College Curriculum Academic Plans in Action. London: Allyn and Bacon.

Van Driel, J.; Bulte, A., & Verloop, N. (2005). The conceptions of chemistry teachers about teaching and learning in the context of a curriculum innovation. International Journal of Science Education, 27 (3), 303-322.

wikipedia (2018). January 8. Analytical chemistry. Retrieved from Wikipedia, the free encyclopedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Analytical_chemistry

Yang, Y.-Y. (2012). Oct. 27-28. Curriculum Reform in Organic Chemistry Teaching: A Case at Hebei University of Technology in China. Technology and Society in Asia (T&SA), Conference on IEEE.

Yuan, S., Luo, Q., Li, Y., & Ge, X. (2013). July. Study on Curriculum Reform of "Analytical Chemistry" for Metropolitan Agricultural and Forestry Colleges. International Conference on Education Technology and Management Science (ICETMS 2013), pp. 968-970.

مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

دوره 8، شماره 24
زمستان 1397
صفحه 265-301

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار