رابطه کیفیت خدمات آموزشی با توسعه دانش محتوایی و شایستگی‌های کانونی دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

10.22034/emes.2020.38189

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه کیفیت خدمات آموزشی با توسعه دانش محتوایی و شایستگی‌های کانونی دانشجو- معلمان انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانشجویان ورودی سال‌های 1391 و 1392، مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1395–1394 در دانشگاه‌های فرهنگیان استان آذربایجان غربی، به تعداد 1823 نفر بود که طبق فرمول کوکران، 317 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های کیفیت خدمات آموزشی از پرسشنامه سروکوال (زوار و همکاران، 1386)، دانش محتوایی از پرسشنامه محقق‌ساخته و شایستگی‌های کانونی از پرسشنامه حیدری و همکاران (1392) استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه‌ها با نظر کارشناسان تأیید شد. روایی سازه پرسشنامه کیفیت خدمات آموزشی و شایستگی‌های کانونی از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پرسشنامه محقق‌ساخته دانش محتوایی نیز با تحلیل عاملی اکتشافی تأیید شد. پایایی پرسشنامه‌ها با آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب با مقادیر 92/.، 94/. و 90/. تأیید شد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که کیفیت خدمات آموزشی نقش پیش‌بینی کننده‌ای بر دانش محتوایی و شایستگی‌های کانونی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان غربی دارد. همچنین دانش محتوایی در رابطه کیفیت خدمات آموزشی و شایستگی‌های کانونی نقش میانجی را ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between the Quality of Educational Services with Development of Content Knowledge and Core Competencies of the Student-Teachers of Farhangian University

نویسندگان [English]

  • Leila Nemati 1
  • Rouhollah Mahdiuon 2
  • Siroos Asadian 3
1
2
3
چکیده [English]

The present research was conducted to investigate the relationship between the quality of the educational services with the development of content knowledge and core competencies of the student-teachers of Farhangian university. Research method is descriptive-correlation. The statistical population includes the entire junior and senior student-teachers entered in Farhangian University (a university for teacher training and development) of West-Azerbaijan in 2012-2013 which is investigated in the academic year 2015-2016. The number of subjects was 1823 selected based on Cochran Formula, about 317 participants are selected in accordance with random stratified sampling method. In order to measure variables; quality of educational services, content knowledge and core competencies, Servqual questionnaire, self-made questionnaire and Heidary, Farajpahlou, Osareh & Geraei questionnaire (2013) were applied, respectively. Pearson Correlation results show that there are meaningful and positive relations among quality of educational services along with content knowledge and core competencies. In addition, Structural Equation model shows that dimensions of educational services quality has a positive and meaningful effect on content knowledge and the core competencies of student-teachers. Also, content knowledge plays a mediation role in the relationship between the quality of educational services and core competencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of educational services
  • Content knowledge
  • Core competencies
  • Farhangian University
احمدی، آمنه و موسی‌پور، نعمت‌الله (1395). طراحی کلان (معماری) برنامه درسی تربیت معلم (برنامه درسی ملی تربیت معلم جمهوری اسلامی ایران). تهران: دانشگاه فرهنگیان.
اردویی، مریم و بهجتی اردکانی، فاطمه (۱۳۹۳). بررسی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه فرهنگیان یزد.کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران، موسسه همایشگران مهر اشراق،مرکز همایش‌های دانشگاه تهران.
جانعلی‌زاده چوب‌بستی، حیدر؛ خاک‌زاد، سید زینب و مرادی، فاطمه (1391). شایستگی‌های کانونی دانشجویانِ دانشگاه مازندران؛ ارتقا یافت؟ دوفصلنامهمطالعاتبرنامه‌ریزیآموزشی،1(2)، 61 – 112.
حسینی بیدخت، محسن (1393). رشد حرفه‌ای معلم. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، 1393.
حسینیان حیدری، فرزانه‌سادات (1392). بررسی مهارت‌های حرفه‌ای و عملی مدرسان مراکز تربیت ‌معلم از دیدگاه مدیران مدرسان و دانشجویان. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 5 (14)، 147-134.
حیدری، غلامرضا؛ فرج‌پهلو، عبدالحسین؛ عصاره، فریده و گرایی،‌ احسان (1392). تأثیر آموزش عالی بر شایستگی‌های کانونی دانشجویان دوره کارشناسی کتابداری و علم اطلاعات: موردپژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد. فصلنامه مطالعاتملیکتابداریوسازمان‌دهی اطلاعات، 24(93)، 30 – 50.
خاکباز، عظیمه‌سادات (1394). چگونگی توسعه دانش محتوایی تربیتی برای تدریس ریاضی دانشگاهی. دوفصلنامهمطالعاتبرنامه درسیآموزشعالی، 6(12)، 71-98.
خروشی، پوران (1394). راهکارهای توسعه حرفه‌ای معلمان در کشورهای توسعه‌یافته با تأکید بر ضرورت توجه به آن در دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه تربیت‌معلم فکور، 1(1)، 66-53.
ریحانی، ابراهیم و صالح صدق‌پور، بهرام (1390). شناسایی عوامل تأثیرگذار در برنامه درسی کارشناسی پیوسته دبیری ریاضی ایران و چگونگی ارتباط این عوامل با یکدیگر. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 6 (20)، 116 – 141.
زوار، تقی؛ بهرنگی، محمدرضا؛ عسگریان، مصطفی و نادری، عزت‌الله (1386). ارزشیابی کیفیت خدمات مراکز آموزشی دانشگاه پیام نور استان‌های آذربایجان شرقی و غربی از دیدگاه دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 13 (46)، 67-90.
سلیمی، قاسم؛ حیدری، الهام و کشاورزی، فهیمه (1394). شایستگی‌های اعضای هیئت‌علمی جهت تحقق رسالت دانشگاهی؛ تأمّلی بر ادراکات و انتظارات دانشجویان دکتری. دوفصلنامۀ نوآوری و ارزشآفرینی، 3 (7)، 85 – 104.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1397). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگه. 
شوماخر، رندال ‌ای و لومکس، ریچارد جی. (2005). مقدمه‌ای بر مدل‌سازی معادله ساختاری؛ ترجمه وحید قاسمی (1388). تهران: جامعه‌شناسان.
شیرازی، محمود و براتلو، فاطمه (1382). اندازه‌گیری کیفیت خدمات در آموزش عالی. دو فصلنامه مدیریت فردا، 3 و 4، 53 – 56.
صادقی، زینب (1392). ارتباط میان خدمات آموزشی ارائه‌شده و رضایتمندی دانشجویان فنی- مهندسی از نظام آموزش عالی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 15 (59)، 37-25.
صالحی عمران، ابراهیم (1393). آموزش شایستگی‌های کانونی در برنامه درسی به‌عنوان رویکرد جدید برای ایجاد ارتباط در مطالعات میان‌رشته‌ای. دوفصلنامه‌ مطالعاتبرنامهدرسیآموزش عالی، 5 (10)، 61-44.
عبدالهی، بیژن؛ دادجوی توکلی، عطیه و یوسلیانی، غلامعلی (1393). شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان اثربخش. فصلنامه نوآوریهای آموزشی، 13(49)، 25 – 48.
عدلی، فریبا؛ آقاسلیمانی، هدی؛ امینی شاد، محمد؛ فاضل، مرتضی و صوفی، فاطمه (1394). ارتقای صلاحیت حرفه‌ای معلم با رویکرد pck (دانش محتوایی تعلیم و تربیت). فصلنامهتربیت‌معلمفکور، 1(1)، 87-79.
غنجی، مستانه و خشنودی‌فر، زهرا (1393). تحلیل مؤلفه‌های کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان رشته‌های کشاورزی دانشگاه اراک. نامة آموزش عالی، 7 (27)، ۱۱۳-99.
فریادرس، هادی (1390). بررسی تجارب تحصیل و مشکلات آموزشی و اداری معلمان شاغل به تحصیل در دوره کارشناسی ارشد، مطالعه موردی معلمان شهرستان همدان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی، گرایش مدیریت آموزشی، دانشگاه کردستان، گروه علوم تربیتی.
قارون، معصومه (1393). سیاست‌های گسترش آموزش عالی در سال­های اخیر: توسعۀ ظرفیت یا اتلاف منابع؟ فرایند مدیریت و توسعه، 27(88)، 3-28.
کرمی، زهره (1394). آموزش فناوری در تربیت معلم. رشد مدرسة فردا، 12(1)، 106 – 107.
کرمی، مهدی؛ کرمی، زهره و عطاران، محمد (1391). توسعه دانش محتوایی و مهارت تدریس دانشجومعلمان از طریق مدل تلفیق یادگیری مسئله‌محور و فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات. فصلنامهفن‌آوریاطلاعاتوارتباطاتدرعلوم تربیتی، 2(3)، 173-151.
گرایی، احسان و حیدری، غلامرضا (1394). نظریه شایستگی‌های کانونی: الگویی برای برنامه‌ریزی آموزش علم اطلاعات و دانش‌شناسی. فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 21(82)، 467-490.
ملایی‌نژاد، اعظم (1385). مطالعه تطبیقی برنامه درسی تربیت معلم در چند کشور جهان (گزارش پژوهشی). تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، مؤسسه پژوهشی برنامه‌ریزی درسی و نوآوری‌های آموزشی.
ملایی‌نژاد، اعظم (1387). بررسی وضعیت موجود و مطلوب برنامه‌ریزی درسی تربیت معلم دوره کاردانی رشته آموزش ابتدایی (گزارش پژوهشی). تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، مؤسسه پژوهشی برنامه‌ریزی درسی و نوآوری‌های آموزشی.
ملایی‌نژاد، اعظم (1391). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجومعلمان دورة آموزش ابتدایی. فصلنامهنوآوری‌هایآموزشی، 11 (44)، 33 – 62.
مهرمحمدی، محمود (1393). مجموعهمقالات همایشرسالتدانشگاهفرهنگیاندرپرورشمعلممتعهدومتخصص. پیام به همایش بیرجند، اثر احمد خامسیان و عصمت میری (گردآورندگان)، بیرجند: انتشارات چهار درخت، 18-17.
میرغفوری، سیدحبیب‌اله؛ شعبانی، اکرم؛ محمدی، خدیجه و منصوری محمدآبادی، سلیمان (1395). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات آموزشی با استفاده از رویکرد تلفیقی ویکور فازی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری ISM)). آموزشوارزشیابی، 9 (34)، 13 – 33.
نصیری، فخرالسادات؛ قنبری، سیروس؛ اردلان، محمدرضا و کریمی، ایمان (1394). تأثیر کیفیت آموزش و خدمات آن بر تحلیل‌رفتگی آموزشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 21(3)، 71-95.
وزارت آموزش‌وپرورش (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش‌وپرورش.
Akkermans, H. U. Jos. (2010). Competencies for the Contemporary Career: Development and Preliminary Validation of the Career Competencies Questionnaire. Netherlands.
Ben-Peretz, M. (2011). Teacher knowledge: What is it? How do we uncover it? What are its implications for schooling? Teaching & Teacher Education, 27, 3-9.
Bick, G. Jacobson, M. & Abratt, R. (2013). The effect of educational quality on the performance improvement. Journal of Marketing Management, 19 (5), 835–855.
Garet, M. S.; Porter, A. C.; Desimone, L.; Birman, B. F. & Yoon, K. S. (2001). What makes professional development effective? Results from a national sample of teachers. American educational research journal, 38 (4), 915-945.
Gbadamosi, G. & De Jager, J. (2009). What you see is what you get: service quality, Students’ perceptions and satisfaction at South African universities. South Africa Journal of Higher Education, 23 (5), 877–893.
Gonczi, A. & Hager, P. (2010). The Competency Model. International Encyclopedia of Education, 8, 403-410.
González, K.; Padilla, J. E. & Rincón, D. A. (2011). Roles, functions and necessary competences for teachers’ assessment in blearing Contexts. Procedia - Social & Behavioral Sciences, 29, 149 – 157.
Gorman, G. E. & Corbitt, B. J. (2002). Core Competencies in Information Management Education. New Library World, 103 (11/12), 436- 445.
Johnson, R. (2004). Assessment requirements practices and rational in Nait accredited baccalaureate degree programs. Retrieved from: http://lib.umi.com.dissertations/fuulicit/9524039
Jusoh, A.; Omain, Z. S.; Abdul-Majid, N.; Md-Som, H. & Shamsuddin, S. A. (2004). Service quality in higher education: Management student’s perspective. University of Technology Malaysia: Research Management Centre. Retrieved from http://eprints.utm.my/2742/1/71982.pdf/
Krauss, S.; Brunner, M.; Kunter, M.; Baumert, J.; Blum, W.; Neubrand, M. & Jordan, A. (2008). Pedagogical content knowledge and content knowledge of secondary mathematics teachers. Journal of Educational Psychology, 100 (3), 716–725.
Koehler, M. J. & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. Journal of Educational Computing Research, 32 (2), 131-152.
Kouwenhoven, W. (2003). Designing for Competence in Mozambique: Towards a Competence-Based Curriculum for the Faculty of Education of the Eduardo Mondlane University.Unpulished master’s thesis, Eduardo Mondlane University, Mozambiqe.
Lockheed, M. E. & Verspoor, A. (1991). Improving primary education in developing countries. Washington, D. C: Published for the World Bank, Oxford University Press
Mahdiuon, R.; Masoumi, D. & Farasatkhah M. (2017). Quality improvement in virtual higher education: A grounded theory approach. Turkish Online Journal of Distance Education, 18 (1), 111-131.
Melchor Cardona, M. & Bravo, J. J. (2012). Service quality perceptions in higher education institutions: the case of a Colombian university. Estudios Gerenciales, 28 (125), 23-29.
 Oldfield, B. & Baron, S. (2000). Student perceptions of service quality in a UK university business and management faculty. Quality Assurance in Education, 8 (2), 85–95.
Ragan, L. C.; Bigatel, P. M. & Dillon, J. M. (2012). From Research to Practice: Towards an Integrated and Comprehensive Faculty Development Program. Journal of Asynchronous Learning Networks, 16 (5), 71- 86.
Richard, E. & Adams, J. N. (2006). Assessing college student perceptions of instructor customer service via the Quality of Instructor Service to Students (QISS) Questionnaire. Assessment & Evaluation in Higher Education, 31) 5(, 535–549.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15) 2(, 4-14.
Sickler, Stephanie L. (2013). Undergraduate student perceptions of service quality as a predictor of student retention in the first two years. A Dissertation, Submitted to the Graduate College of Bowling Green State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Education, December.
Wary, S. (2006). Teaching portfolios and pre-service teacher's professional development. Teaching & Teacher Education, 23 (4), 1139-1152.
Wechsler, M. E. & Shields, P. M. (2008). Teaching quality in California: A new perspective to guide policy. the center for the future of teaching and learning
Yeo, R. K. (2009). Service quality ideals in a competitive tertiary environment. International Journal of Educational Research, 48 (1), 62–76.