بررسی نقش عوامل مؤثر بر سازمان یادگیرنده در ساختار نظام توسعه و بهسازی آموزش عالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تهران

2 کارشناس مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی و تبیین جایگاه و نقش سازمان یادگیرنده در نظام توسعه و بهسازی منابع انسانی کارکنان دانشگاه شهید بهشتی تهران می‌باشد. بدین منظور، نمونه‌ای به حجم 250 آزمودنی به روش تصادفی ساده انتخاب شد. پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی 83/0 در مورد نمونه اجرا گردید، داده‌های بدست آمده با استفاده از الگوی معادلات ساختاری تحلیل گشت و الگوی پیشنهادی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که مؤلفه‌های مدیریت دانش، فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی بر چرخه سازمان یادگیرنده کارکنان تأثیر مثبت و معنی‌دار دارند. علاوه بر این، اجرای الگوی معادلات ساختاری نشان داد که داده‌ها با الگوی پیشنهادی برازش دارند. این بدان معناست که رابطه تمامی ضرایب مسیر پیشنهادی الگو نیز معنی‌دار بوده است (p < 0.01).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effective Factors for the Learning Organization in Higher Education Development and Improvement System

نویسندگان [English]

  • Abasalt Khorasani 1
  • Hossein Zahedi 2
1
2
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate and clarify the status and role of the learner organization in the human resources development and improvement system among the personnel of Shahid Beheshti University of Tehran. The statistical population for this study included all the personnel of Shahid Beheshti University. The sample was selected based on simple random sampling and it included 250 subjects. This study is an applied study and the data for this study was collected based on descriptive statistics method which included correlations, specifically structural equation modeling technique. The instrument utilized for data collection was a researcher-made questionnaire with a reliability of 0. 83. The data was analyzed based on descriptive statistics and the inferential statistics was performed by a structural equation modeling technique and confirmatory path analysis using SPSS16 and LISREL 8. 5. The results obtained in this study revealed that the factors of knowledge management, organizational culture and organizational structure have a positive and significant effect on the learning organization cycle for the personnel. That is to say that the relationship between all the coefficients of the suggested path is also significant (P<0.01).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Learner Organization
  • knowledge management
  • Organizational Culture
  • Organizational Structure
  • human resources
  • Shahid Beheshti University
-     ابطحی، سیدحسین و صلواتی، عادل (1385). مدیریت دانش در سازمان. تهران: پیوند نو.
-     آرزمجو، هانیه و خوانساری، جیران (1384). اجرای مدیریت دانش در شرکت توانیر و نتایج حاصل از آن. کنفرانس ملی مدیریت دانش.
-     افرازه، عباس (1384). مدیریتدانش (مفاهیم، مدل‌ها، اندازه‌گیریوپیاده‌سازی). تهران.
-     اکبرپور شیرازی، محسن؛ کاظمی صفت دره (1386). مطالعهتطبیقیمدل‌های سنجش آمادگیسازمانیجهتپذیرشدانش. تهران: اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش.
-     البرزی، صدرالله و اسلامیه، سمیرا (1384). سازمان‌های یادگیرنده. روزنامههمشهری، شماره 3702.
-     الوانی، سید مهدی (1373). مدیریتعمومی. تهران: نشر نی.
-     بابایی، ایازالله (1383). تلفیق مدیریت دانایی و یادگیری سازمانی. تهران: ماهنامه تدبیر شماره 146.
-     بات، گانت (1377). بررسی تأثیر متقابل فنّاوری، فنون و انسان. محمد ایرانشاهی، علوم اطلاع‌رسانی، دوره 18، شماره 1 و 2.
-     پاکدل، رحمت الله (1383). مدیریتوراهبریآموزشدرسازمان‌ها (نگرش سیستمی، استراتژیک). تهران: مؤسسه معین اداره.
-     حاجی پور، بهمن و کاشانی، نظرپور (1389). اولویت‌بندی انواع فرهنگ سازمانی (طبق مدل کوئین) بر مبنای میزان اثرگذاری آنها بر یادگیری سازمانی (مطالعة موردی: شرکت‌های زیرمجموعة هولدینگ سرمایه‌گذاری غدیر). اندیشهمدیریت راهبردی، سال چهارم، شمارة اول.
-     حجازی، یوسف و ویسی، هادی (1387). یادگیری سازمانی در نظام آموزش عالی. دومین همایش مدیران آموزش.
-     رادینگ، آلن (1383). مدیریتدانش: موفقیتدراقتصادجهانیمبتنیبراطلاعات. ترجمه دکتر محمد حسن لطیفی، تهران: انتشارات سمت.
-     زمردیان، غلامرضا و رستمی، علی (1389). استقرار نظام مدیریت دانش مبتنی بر سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8. مجلهحسابداریمدیریت، سال سوم، شماره پنجم.
-     سبحانی‌نژاد، مهدی و همکاران (1385). سازمانیادگیرنده مبانینظریالگویتحقیقوسنجش. تهران: انتشارات یسطرون.
-   سلگی، حمیدالله (1387). بررسی عملکرد مدیران مدارس متوسطه استان همدان بر اساس اصول سازمان یادگیرنده در سال تحصیلی 87-1386. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی.
-     شوقی، کریم (1386). مقایسه وضعیت مؤلفه‌های سازمان یادگیرنده در دبیرستان‌های غیرانتفاعی و دولتی پسرانه تبریز از نظر مدیران و دبیران در سال تحصیلی 86. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
-     عسگری، ناصر (1384). بررسی رابطة عوامل سازمانی (ساختار، فرهنگ، تکنولوژی). وزارت کار و امور اجتماعی با استراتژی مدیریت دانش، پایان‌نامة دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.
-     فارغ‌زاده، محمد (1384). بررسی و تعیین شاخص‌های سازمان یادگیرنده در مدارس توسط خبرگان تعلیم و تربیت تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد پژوهشکده تعلیم و تربیت.
-     فتحی، کوروش (1383). برنامه‌ریزیآموزشضمنخدمتکارکنان. تهران: انتشارات سمت.
-     قدمگاهی، سید محمد و آهنچیان، محمدرضا (1384). بررسی وضعیت مدارس شهر مشهد بر اساس ویژگی‌های سازمان یادگیرنده. فصلنامهنوآوری‌های آموزشی، شماره 14.
-     قربانی زاده، وجه الله، مشبکی، اصغر (1385). طراحی الگویی برای تعیین سطح یادگیرندگی سازمان‌ها: شرکت‌های قطعه‌سازی خودرو. فصلنامهمدرسعلوم انسانی، دوره 10، شماره 4.
-     قلی‌زاده آذر, مقتدری منصوره (1387). ابعاد طرح توسعه کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان از دیدگاه اعضای هیئت علمی و دانشجویان. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه‌ریزی درسی).
-     قهرمانی، محمد (1389). مدیریت آموزش سازمانی. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
-     گودرزی، محمد؛ ابوترابی، مجتبی و دستی‌گردی، مهدی (پاییز 1388). ارتباط فرهنگ سازمانی با مدیریت دانش مدیران ستادی سازمان تربیت بدنی. مدیریتورزشی، شماره 2.
-     مارکورات، مایکل (1385). ایجادسازمانیادگیرنده. ترجمة محمدرضا زالی، تهران: مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران.
-     محمودزاده، سیدمحمد (1384). بررسی میزان آمادگی سازمان‌های آموزش و پرورش برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
-     مصطفوی، بهکام (1388). بررسی مؤلفه‌های سازمان یادگیرنده در مدارس متوسطه و رابطه آن با میزان خلاقیت دبیران ناحیه یک شهر ارومیه در سال تحصیلی 88. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
-     معینی، بشری (1382). بررسی و مقایسه میزان یادگیری سازمانی مدارس دولتی و غیرانتفاعی شهر قم. مجلهفرهنگمدیریت، شماره 3.
-     مهینی، مرتضی (1380). تئوری‌هایفرهنگسازمانیومدیریتدانشموردنیازسازمان‌ها. تهران: مقاله منتشره در مجموعه مقالات چالش‌های آموزش عالی کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری.
-     موسوی، مریم (1386). رابطه ابعاد سازمان یادگیرنده با اثربخشی مدیران مقطع راهنمایی از دیدگاه دبیران منطقه چهار تهران در سال تحصیلی 86-85. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
-     نادری خورشیدی، علیرضا (1384). فرهنگ سازمانی یادگیرنده، راهبردی اثربخش جهت حفظ، بقاء و توسعه سازمان‌ها در شرایط محیطی ناپایدار. فصلنامهمطالعاتمدیریت، شماره 46.
-     نیاز آذری، کیومرث (1381). رفتار و روابط انسانی در سازمان‌های آموزشی هزاره سوم. فراشناخت اندیشه، چاپ اول.
-     همایی، رضا و تقی‌زاده، احسان (1385). بررسی میزان تحقق ابعاد سازمان یادگیرنده. آموزش و پرورش استان اصفهان.
-     هومن، حیدرعلی (۱۳۸۴). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل، انتشارات سمت، چاپ اول.
 
-     Bauman, Georgia L (2005). Promoting Organizational Learning in Higher Education to Achieve Equity in Educational Outcomes New Directions for Higher Education, no. 131, Fall © Wiley Periodicals, Inc.
-     Berrio, Angel (2006). Assessing the learning organization profile of Ohio state university extension using the systems-linked organizational model. Marzo 2006, vol. III, no. 1 (30–46).
-     Catherine, L. Wang, Pervaiz K. Ahmed (2003). Organisational Learning: 31. Critical Review, the Learning Organization, Vol. 19.
-     Cheewaruengroj, Waraporn (2008). A study of factors correlating with the learning organization of schools under the congregation of the sisters of the sacred heart of Jesus of Bangkok.
-     Fayol, Henri and Laylz (2006). Stages of knowledge management systems in police inuestigations, knowledge-Based systems. PP. 381.
-     Glesecke, J., & McNeil, B (2004). Transitioning to the learning organization. Library Trends, 53 (1), 54.
-     Hackett, B. (2000). Beyond knowledge management: new ways to work and learn, New York: The Conference Board.
-     Ikujiro, Nonaka and Ryoko, Toyama (2005). The theory of the knowledge-creating firm: subjectivity, objectivity and synthesis. Published by Oxford University Press on behalf of Associazione ICC.
-     Johns, derb, Davis (1997). General perspectives on knowledge management: Fostering a research agenda. Journal of management Information Systems, 18 (1). PP. 5-21.
-     Joshi, K. D. Sarker, S., & Sarker, S. (2007). Knowledge transfer within information systems development teams. Examining the role of knowledge source attributes. Decision Support Systems, Vol. 43, No. 2, PP: 322-335.
-     Kettinger and Grover (1995). Knowledge management strategies; toward a taxonomy. Journal of management Information systems, 18 (1). PP. 215-233.
-     Liao, Shu- Hsien, Wen- Jung Chang, and Chi- Chuan Wu. (2010). an integrated model for learning organization with strategic view: Benchmarking in the knowledge-intensive industry. Expert Systems with Applications 37 (5): 3792-3798
-     Liebowitz J., Ayyavoo, N., Nguyen, H., Carran, D., & Simien, J. (2007). Cross generational knowledge flows in edge organizations. Industrial Management and Data Systems, Vol. 107, No. 8, PP: 1123-1153
-     Mac, ca (2007). Stage Model of Organizational knowledge management: a latent content analysis, expert systems with applications 20. PP. 299-311.
-     Morale, Troy and Lauren (2007). Enhancing Knowledge Development in Marketing. Publications Director: Francesca V. Cooley. American Marketing Association, ISSN: 0888-1839
-     Murray G. (1999). The knowledge management factbook, International data corporation report.
-     Paziuk, Brian (2008). Building a Learning Organization at National Defense: Evolving the Learning and Career Centre Network. A dissertation for the degree of Doctorate in Education in Organizational Leadership Graduate School of Education and Psychology. Pepperdine University
-     Pfeiffer, J. (1998). The human equation: building profits by putting people first. Harvard Business School Press, Boston.
-     Quinn, R. E. & Spreitzer, G. M. (1991). The Psychometrics of the Competing Values Culture Instrument, In Woodman, R. W., & Pasmore, W. A. (Eds.), Research in Organizational Change and Development, Greenwich, CT: JAI Press, Vol. 5
-     Sherif, K., & Xing, B. (2006). Adaptive processes for knowledge creation in complex systems: The case of a globall IT consulting firm. Information and Management. Vol. 38, No. 4, PP: 530-540.
-     Skuncikiene, Solveiga; Balvociute, Rasa; Balciunas, Sigitas (2009). Exploring characteristics of a learning organization as learning environment. Siauliai University
-     Syed-Ikhsan. S. O. S. Rowland, F. (2004). Knowledge management in a public organization: a study on the relationship between organizational elements and the performance of knowledge transfer. Journal: Journal of Knowledge Management. Vol. 8, No. 2, PP: 95-11
-     Wang, E., Klein, G., & Jiang, J. J. (2007). IT support in manufacturing firms for a knowledge management dynamic capability link to performance. International Journal of Production Research, Vol. 45, No. 11, PP: 2419-243
-     Wang, T., & Chang, T. (2007). Forecasting the probability of successful knowledge management by consistent fuzzy preference relations. Expert Systems with Applicationa, Vol. 32, No. 3, PP: 801-813.