اشاعة استانداردهای ارزشیابی، در گزارش پژوهش‌های ارزشیابی آموزشی: کاوشی در پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسى دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسى دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

ارزشیابی برای سلامت تعلیم و تربیت و برنامه‌های آن، امری مهم و حیاتی است. هدف این پژوهش بررسی میزان اشاعه استانداردهای ارزشیابی در پژوهش‌های ارزشیابی آموزشی در پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد بود. پژوهش حاضر از نظر روش، پژوهش ارزشیابی است و با توجه به اینکه گزارش‌های پایانی مدنظر قرار گرفت فراارزشیابی از نوع پایانی بود. جامعه آماری آن شامل همة پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد با موضوع ارزشیابی طی سال‌های 1382-1392 در چهار دانشگاه علامه طباطبایی، شهید بهشتی، تهران و فردوسی مشهد است که به شیوه سرشماری مورد بررسی قرار گرفت. صرفاً پژوهش‌هایی که با روش کمّی انجام شده بودند، برای بررسی انتخاب شد. در این پژوهش از فهرست یادآور (چک‌لیست) فرا-ارزشیابی استافل بیم (2012) استفاده شد. برای مشخص کردن پایایی کدگذار از ضریب همبستگی کاپا استفاده شد که مقدار آن 93/0 به دست آمد. یافته‌ها نشان داد که همة پایان‌نامه‌ها در اشاعة معیارهای سودمندی، قابلیت کاربرد و درستی در سطح ضعیف و در اشاعه معیارهای دقت و مسئولیت‌پذیری ارزشیابی در سطح متوسط ارزشیابی شدند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Broadcasting the Evaluation Standards in Reporting the Educational Evaluation Researches: the Study of M.A. Theses

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Ghaemipour 1
  • Morteza Karami 2
  • Maghsoud Amin Khandaghi 3
چکیده [English]

Evaluation is one of the major concerns of the safeness of education and its programs. The study aimed at the broadcasting rate of evaluation standards in educational evaluation researches based on the reports from M.A. theses. Considering the method, the study was an evaluation study, with regard to final reports; summative meta-evaluation method was used. Accordingly, statistical population was the entire defended theses from four universities, including Ferdowsi University of Mashhad, Tehran, Shahid Beheshti and Allame Tabatabaei Universities of Tehran over the past decade, from 2003 to 2013. Due to the limited population, census method was used; so that only researches were examined that were conducted using quantitative method. In the study, researcher used Stufflebeam’s Check list (2012). In order to specify the reliability, Cohen’s Kappa coefficient was used and it was measured 0.93. Findings showed that the entire theses were evaluated weakly in broadcasting utility, feasibility and propriety standards, and medium in broadcasting accuracy and evaluation accountability standards.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • meta-evaluation
  • program evaluation standards
–     ارنشتاین، آلن و هانکینز، ف‍ران‍س‍ی‍س‌ (1384). مبانی، اصول و مسائل برنامه درسی؛ ترجمه قدسی احقر، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

–     امین‌خندقی، مقصود و باغانی، مریم (1389). ارزشیابی فراگیران در محیط آموزش الکترونیکی با مروری بر مدلGPAM_WATA. پنجمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین المللی یادگیری و آموزش الکترونیکی. دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)، ایران.

–     امین‌خندقی، مقصود و عجم، علی‌اکبر (1390). تأملی بر پیوند نظری رویکردهای ارزشیابی آموزشی با الگوهای کیفیت آموزشی و تبیین پیامدهای آن بر حوزه عمل. نامه‌ی آموزش عالی، 4 (13): 47-73.
–     بازرگان، عباس؛ فتح‌آبادی، جلیل و عین‌الهی، بهرام (1379). رویکرد مناسب ارزیابی درونی برای ارتقای مستمر کیفیت گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی. مجله روان شناسی و علوم تربیتی، 61: 1-26.
–     بهمن‌آبادی، سمیه (1391). بررسی میزان رعایت اخلاق پژوهش در رساله‌های دکتری گروه علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در طی سال‌های 1386 تا 1390. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد.
–     زاهدپاشا، یداله؛ حسن‌جانی روشن، محمدرضا و ریاحی، حمیدرضا (1382). میزان رعایت اخلاق پزشکی در پایان‌نامه‌ها و کارآزمایی های بالینی در دانشگاه علوم پزشکی بابل. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل، 5 (3): 45- 51.
–     سبزواری، سکینه (1384). فراارزشیابی و معیارهای آن، گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 2 (2): 116-124.
–     شجاع، کلثومه (1390). ارزشیابی اثر بخشی برنامه‌های آموزش ضمن خدمت کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی.
–      صادقی، فرشته (1385). ارزیابی نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی پایه پنجم ابتدایی مدارس دخترانه دولتی شهر تهران در چهارچوب استانداردهای ارزشیابی آموزشی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران.
–     عابدی سروستانی، احمد (1390). چالش‌ها و راهکارهای ارزشیابی اثربخش برنامه‌های اجتماعی. فصلنامه پژوهش، 3 (2): 139-155.
–     عباسیان، ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﻴﻦ (1385). اثر بخشی دوره های آموزشی. ماهنامه تدبیر، 170: 52-55.
–     کریپندورف، کلاوس (1391). تحلیل محتوا مبانی روش شناسی؛ ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
–     محبی امین، سکینه (1387). ارزیابی آموزش کارکنان دانشگاه فردوسی در مسیر توانمند سازی آنان با الگوی ارزشیابیCIPP. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی.
–   موسی‌پور، نعمت الله (1381). مبانی نظری الگوهای ارزشیابی آموزشی. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 23 و 24: 119-144.
 
–      Beywl, W. (2000). Standards for evaluation: On the way to guiding principles in German evaluation. In C. Russon (Ed.), the program evaluation standards in international settings (pp. 60-66). Kalamazoo: Western Michigan University Evaluation Center.
–      Cooksy, L. J. & Caracelli, V. J. (2005). Quality, Context, and Use Issues in Achieving the Goals of Metaevaluation. American Journal of Evaluation, 26 (1): 31-42.
–      Cooksy, L. J. & Caracelli, V. J. (2009). Metaevaluation in Practice: Selection and Application of Criteria. Journal of MultiDisciplinary Evaluation, 6 (11): 1-15.
–      Desautels, G. & Jacob, S. (2012). The ethical sensitivity of evaluators: Aqualitativestudy using a vignette design. Evaluation, 18 (4): 437-450.
–      Hanssen, C. E.; Lawrenz, F. & Dunet, D. O. (2008). Concurrent Meta-Evaluation ACritique. American Journal of Evaluation, 29 (4): 572-582.
–      Henry, G. T. (2001). How modern democracies are shaping evaluation and the emerging challenges for evaluation. The American Journal of Evaluation, 22 (3): 419-429.
–      Koplan, J. P.; Milstein, R. & Wetterhall, S. (1999). Framework for program evaluation in public health. MMWR: Recommendations and Reports, 48: 1-40.
–      Lin, S. H. (2007). A Study on Metaevaluation of Elementary School Evaluation in Kaohsiung City. Http://etd.lib.nsysu.edu. Tw/ETD-db/ETD-search/view_etd? URN=etd-0729107 231017.
–      Lynch, D. C.; Greer, A. G.; Larson, L. C.; Cummings, D. M.; Harriett, B. S. & Dreyfus, K. S. (2003). Descriptive Metaevaluation Case Study of an Interdisciplinary Curriculum. Evaluation & the health professions, 26 (4): 447-461.
–      Madzivhandila, T.; Griffith, G. R.; Fleming, E. M. & Nesamvuni, A. (2010), Meta-evaluations in government and government institutions: A case study example from the Australian Centre for International Agricultural Research. Paper presented at the Conference (54th), February 10-12, Adelaide, Australia.
–      Patton, M. Q (1997), Utilization-focused evaluation (London: Thousand Oaks).
–      Ruhe, V. & Boudreau, J. D. (2013). The 2011 Program Evaluation Standards: a framework for quality in medical education programme evaluations. Journal of evaluation in clinical practice, 19 (5): 925-932.
–      Sanders, J. R. (1994). The program evaluation standards: how to assess evaluations of educational programs: Sage.
–      Schweigert, Francis J. (2007). The priority of justice: A framework approach to ethics inprogram evaluation, Evaluation and Program Planning, 30: 394–399
–      Sonpal-Valias, N. (2009). MODULE 1 Outcome Evaluation: Definition and Overview, the Vocational and Rehabilitation Research Institute.
–      Stufflebeam, Daniel L. (2000). The methodology of metaevaluation as reflected in metaevaluations by the Western Michigan University Evaluation Center. Journal of Personnel Evaluation in Education, 14 (1): 95-125.
–      Stufflebeam, D. L. (2001). The metaevaluation imperative. The American Journal of Evaluation, 22 (2): 183-209.
–      Torres, E. B. (2005). A metaevaluation of an evaluation of a second language course, thesis for the degree of Master of Science (M. A), Brigham Young University.
–      Valovirta, V. (2002). Evaluation utilization as argumentation. Evaluation, 8 (1): 60-80.