مدل تأثیر علّی خودارزشیابی ‌محوری، استقلال شغلی و سرسختی شغلی بر عملکرد شغلی معلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تبریز

10.22034/emes.2019.35107

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل تأثیر علّی خودارزشیابی ‌محوری، استقلال شغلی و سرسختی شغلی بر عملکرد شغلی معلمان صورت گرفت. روش پژوهش از نوع همبستگی علّی بود. جامعه‌ آماری شامل همه معلمان شاغل در آموزش‌وپرورش شهرستان چایپاره (آذربایجان غربی) در سال تحصیلی 97-96 بود که 306 نفر از آنها با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر شامل، چهار پرسشنامه سرسختی شغلی مورنو_جیمنز و همکاران (2014)، عملکرد شغلی پاترسون (1990)، خودارزشیابی‌ محوری جاج و همکاران (2003) و استقلال شغلی گانستر (1989) بودند. روایی محتوایی پرسشنامه‌ها را صاحب‌نظران تأیید کردند. پایایی درونی با آزمون آلفای کرانباخ، برای پرسشنامه سرسختی 79/0، عملکرد شغلی 84/0، خودارزشیابی محوری 79/0 و استقلال شغلی 85/0 به دست آمد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر برای ارزیابی مدل علّی با استفاده نرم‌افزارهای SPSS  و AMOSانجام گرفت. نتایج نشان داد بین عملکرد شغلی با سرسختی شغلی، استقلال شغلی و خودارزشیابی‌ محوری رابطه‌ای مثبت، مستقیم و معنی‌دار وجود دارد (001/0≥P). به‌علاوه، داده‌های پژوهش با مدل مفهومی پژوهش دارای برازش مناسب بود و مدل معادلات ساختاری نشان داد که از روی سرسختی شغلی و استقلال شغلی می‌توان عملکرد شغلی معلمان را تبیین کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the Impact of Causal Effect of Core Self-evaluation, Job Autonomy and Occupational Hardiness on Teachers' Job Performance

نویسندگان [English]

  • Davoud Tahmasebzadeh sheikhlar 1
  • Ehsan Azimpoor 2
  • Mooris Sheikhi 1
1
2
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the impact of causal effect of core self-evaluation, job autonomy and occupational hardiness on teachers' job performance. A causal correlational design was used in this research. The statistical population of this study consisted of all teachers working in Education Administration of Chaipareh City (West Azarbaijan) in the Academic Year 2017-2018 (N=306), among whom a total of 306 individuals were selected using random cluster sampling. The research tools used in the present study included Occupational Hardiness Questionnaire (Moreno-Jiménez, Rodríguez-Muñoz, Hernández and Blanco, 2014), Job Performance Questionnaire (Patterson, 1990), Core Self-evaluation Scale (Judge, Erez, Bono and Thoresen, 2003) and Job Autonomy Scale (Ganster, 1989).
The content validity of the questionnaires was confirmed by experts. Besides, internal reliability of the forenamed tools was examined through Cronbach's Alpha Test (0.79 for Hardiness, 0.84 for Job Performance, 0.79 for Core Self-evaluation and 0.85 for Job Autonomy). Data analysis was performed using Pearson Correlation Test and Path Analysis method to evaluate the causal model using SPSS and AMOS software. The results showed a positive, direct and significant relationship between job performance and occupational hardiness, job autonomy and core self-evaluation (p < 0.001). In addition, the research data fitted with conceptual model of research and the structural equation model showed that it was possible to explain the teachers’ job performance through occupational hardiness and job autonomy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Core self-assessment
  • job autonomy
  • occupational hardiness
  • job performance

مراجع

آقاجانی، محمدجواد؛ تیزدست، طاهر؛ عباس‌قربانی، مریم و باج‌ور، میثم (1392). ارتباط سرسختی روانشناختی با فرسودگی شغلی پرستاران. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 23 (2)، 1 – 7.
ارشدی، نسرین؛ نیسی، عبدالکاظم و دادرس، مهسا (1391) اثر مستقیم و غیر مستقیم خودارزشیابی‌های محوری بر خشنودی شغلی، تعهد سازمانی و عملکرد شغلی. فصلنامه روان‌شناسی شغلی، 1 (7)، 35 – 48.
اکبری بلوطبنگان، افضل؛ رضایی، علی‌محمد؛ محمدی‌فر، محمدعلی؛ نجفی، محمود و اکبری بلوطبنگان، اسماعیل (1394). ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه پرسشنامه سرسختی شغلی. مرکزتحقیقاتمراقبت‌هایپرستاریدانشگاهعلومپزشکیایران(نشریهپرستاریایران)، 28 (94-93)، 55-65.
بابایی، زهرا و بادامی، رخساره (1394) ارتباط سرسختی روان‌شناختی با عملکرد ورزشی بسکتبالیست‌های لیگ برتر کشور. مجلهرفتارحرکتیوروان‌شناسیورزش، 14، 1031-1040.
بشارت، محمدعلی (1386). سخت‌کوشی و سبک‌های مقابله با استرس. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 3 (2)، 109 – 127.
تقی‌نژاد، حمید؛ سهرابی، زینب و کیخاونی، ستار (1391) تحلیل مفهوم استقلال در پرستاری: مطالعه مروری. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 22 (2)، 37 – 43.
حسین‌زاده بندقیری، عباس؛ رضوی، سید علی‌اصغر و فاضلی، عبدالله (1397). تأثیر خودکارآمدی و سرسختی روان‌شناختی بر فرسودگی شغلی با میانجیگری انگیزش شغلی (مورد مطالعه: کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان). تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 94، 28 – 49.
حمید، نجمه؛ عطایی مغانلو، وحید و عیدی بایگی، مجید (1392). مقایسه رابطه سلامت روان و سرسختی روان‌شناختی در دانشجویان سال اول و آخر پزشکی. دوماهنامه جنتاشاپیر، 3 (6)، 273 – 281.
رابینز، استیفن پی. (1390). تئوری سازمان، ساختار و طرح سازمانی؛ ترجمه سید مهدی الوانی و حسن دانایی‌فرد. تهران: انتشارات صفار.
سلطانی، ایرج؛ پدران، حسن و پالاهنگ، حسن (1387). بررسی و شناسایی تأثیر عوامل ضد انگیزه مؤثر در کاهش رضایت شغلی کارکنان شرکت فولاد مبارکه. مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس توسعه منابع انسانی، 133-122.
سواری، کریم (1394). رابطه خودارزشیابی‌های محوری و انگیزه‌های رفتار شهروندی سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی مدیران مدارس مقطع سه‌گانه. فصلنامه پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 2 (5)، 31 -50.
شریعتی، مریم؛ گروسی فرشی، میرتقی و باباپور خیرالدین، جلیل (۱۳۸۸). کارایی مدل خودارزشیابی‌های مرکزی در پیش‌بینی بهزیستی ذهنی. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، ۳ (۴)، ۵-۱۶.
شکرکن، حسین؛ نعامی، عبدالزهرا؛ نیسی، عبدالکاظم و مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز (1380). بررسی رابطه خوشنودی سازمانی با رفتار مدنی سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان برخی از کارخانه‌های اهواز. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی، 8 (3 و 4)، 1-22.
عظیم‌پور، احسان و جلیلیان، سهیلا (1395) نقش سرسختی شغلی در پیش‌بینی عملکرد شغلی معلمان؛ با میانجی‌گری رفتارهای کاری نوآورانه. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 11 (2)، 59-72.
علیرضایی، نفیسه؛ مساح، هاجر و اکرمی، ناهید (1392) رابطه وجدان کاری با عملکرد شغلی. فصلنامهاخلاقدرعلومرفتاری، 2، 1 – 11.
فیضی، ایوب، عظیم‌پور، احسان و زوار، تقی (1396). نقش خودارزشیابی محوری و استقلال شغلی در عملکرد شغلی پرستاران بیمارستان‌های دولتی شهر سنندج. فصلنامه بیمارستان، 16(3)، 119-111.
قادری، شیلان؛ رستمی، چنگیز؛ اردلان، آسو و پاشایی، طاهره (1395) پیش‌بینی عملکرد شغلی و تاب‌آوری بر اساس ویژگی‌های شخصیتی. مجلهدانشکدهپرستاری،ماماییوپیراپزشکیکردستان، 2 (2)، 48 – 59.
قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالفضل؛ عباسی، مهدی و ملکی مرشت، منظر (1393). نقش عواطف مثبت و منفی در رضایت و عملکرد شغلی اعضای هیئت علمی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 9 (35)، 131 – 152.
مستغنی، سارا و سروقد، سیروس (1391) رابطه ویژگی‌های شخصیتی و سرسختی روان‌شناختی با فشارهای روانی شغلی پرستاران بیمارستان‌های دولتی شیراز، فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 13 (4)، 124-132.
مقیمی، سیدمحمد (1390) پژوهشنامه مدیریت. تهران: انتشارات ترمه.
نامداری، کوروش و کلنی، سیمین (1393) نقش توانمندی‌های مذهبی در پیش‌بینی عملکرد شغلی وظیفه‌ای زمینه‌ای. فصلنامه روان‌شناسیدانشگاهاصفهان، 18 (1)، 77 – 93.
 
Bono, J. E. & Judge, T. A. (2003). Core self-evaluations: A review of the trait and its role in job satisfaction and job performance. European Journal of Personality, 17 (S1), 5–18.
Bono, J. E. & Colbert, A. E. (2005). Understanding responses to multi-source feedback: The role of core self-evaluations. Personal psychology, 58, 171-203.
Brooks, M. V. (2008). Health-related hardiness in individuals with chronic illnesses. ClinNurs Res. 17 (2), 98-117.
Baldauf, A. & Cravens, D. W. (2002). The Effect of Moderators on the Salesperson Behavior Performance and Salesperson Outcome Performance and Sales Organization Effectiveness. European Journal of Marketing, 36, 1367-1388
Bartone, P. T.; Roland, R. R.; Picano, J. J. & Williams, T. J. (2008). Psychological Hardiness Predicts Success in US Army Special Forces Candidates. Int J Select Asses. 16 (1), 78-81. DOI: 10.1111/j.1468-2389.2008.00412.x
Bentler, P. M. & Chou, C. (1987). Practical issues in structural modeling, Sociological Methods and Research, 16, 78- 117.
Bentler, P. M. (1988). Comparative fit indexes in structural model, Psychological Bulletin, 107, 238- 246.
Boyar, S. L. & Mosley, D. C. (2007). the relationship between Core self-evaluations and work and family satisfaction: The mediating role of work-family conflict and facilitation. Journal of Vocational Behavior, 71, 265-281.
Braun, F. C.; Avital, M. & Martz, B. (2012). Action-centered team leadership influences more than performance. Team Performance Management: An International Journal, 18 (3/4), 176. 195.
Chan, D. W. (2003). Hardiness and its role in the stress burnout relationship among prospective Chinese teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 19 (4), 381-395.
DeVaro, J.; Li, R. & Brookshire, D. (2007). Analysing the job characteristics model: New support from a cross-section of establishments. The International Journal of Human Resource Management, 18 (6), 986-1003.
Erez, A. & Judge, T. A. (2001). Relationship of core self-evaluations to goal setting, motivation, and performance. Journal of Applied Psychology, 86 (6), 1270–1279
Filak, V. F. & Sheldon, K. M. (2003). Student psychological needs satisfaction and college teacher-course evaluations. Educational Psychology, 23 (3), 235-247.
Florian, V.; Mikulincer, M. & Taubman, O. (1995). Does hardiness Contribute to mental health during stressfull real situation? The role of appraisal and coping. Journal of Personality and Social Psychology, 68 (4), 684-695.
Fu, W. & Deshpande, S. P. (2014). The impact of caring climate, job satisfaction, and organizational commitment on job performance of employees in a China’s insurance company. Journal of Business Ethics, 124 (2), 339-349.
Fock, H.; Chiang, F.; Au, Y. K. & Hui, K. M. (2011). The Moderating Effect of Collectivistic Orientation in Psychological Empowerment and Job Satisfaction Relationship. International Journal of Hospitality Management, 30 (2), 319-328.
Gellatly, I. R. & Irving, P. G. (2001) Personality, autonomy, and contextual performance of managers. Human Performance, 14 (3), 231–245
Gomez-Mejia, L. R.; Berrone, P. & Franco-Santos, M. (2014). Compensation and Organizational Performance: Theory, Research, and Practice. Taylor & Francis publisher.
Grant, A. M. & Wrzesniewski, A. (2010). I won’t let you down... or will I? Core self- evaluations, other-orientation, anticipated guilt and gratitude, and job performance. Journal of Applied Psychology, 95 (1), 108–121.
Hackman, J. R. & Oldham, G. R. (1980). Work redesign, Department of Psychology, Harvard University. Reading, MA: Addison-Wesley.
Hee, C. H. & Ling, F. Y. Y. (2011). Strategies for reducing employee turnover and increasing retention rates of quantity surveyors. Construction Management & Economics, 29 (10), 1059-1072.
Hystad, S. W.; Eid, J. & Brevik, J. I. (2011). Effects of psychological hardiness, job demands, and job control on sickness absence: A prospective study. J Occup Health Psychol, 16 (3), 265-278
Johnson, R. E.; Rosen, C. C. & Levy, P. E. (2008). Getting to the core of core self evaluations: A review and recommendations. Journal of Organizational Behavior, 29, 391-413
Joo, B. K.; Jeung, C. W. & Yoon, H. J. (2010). Investigating the Influences of Core Self-Evaluations, Job Autonomy, and Intrinsic Motivation on In-Role Job Performance. Human Resource Development Quarterly, 21 (4), 353-371.
Judge, T. A. & Hurst, C. (2008). How the rich (and happy) get richer (and happier): relationship of core self-evaluations to trajectories in attaining work success. Journal of Applied Psychology, 93, 849-861.
Judge, T. A.; Erez, A. & Bono, J. E. (2002.) Are measures of self-esteem, neuroticism, locus of control, and generalized self-efficacy indicators of a common core construct? Journal of Personality & Social Psychology, 83 (3), 693–710.
Judge, T .A. & Bono, J .E. (2001). Relationship of core self-evaluations traits—self-esteem, generalized self-efficacy, locus of control, and Emotional Stability—with job satisfaction and job performance: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 86, 80-92.
Judge, T. A.; Erez, A.; Bono, J. E. & Thoresen, C. J. (2003). The core self-evaluations scale: Development of a measure. Personnel Psychology, 56, 303–331.
Judge, T. A.; Locke, E. A. & Durham, C. C. (1997). The dispositional causes of job satisfaction: A core evaluations approach. Research in Organizational Behavior, 19, 151–188.
Kacmar, K. M.; Collins, B. J.; Harris, K. J. & Judge, T. A. (2009). Core Self-Evaluations and Job Performance: The Role of the Perceived Work Environment. Journal of Applied Psychology, 94 (6), 1572–1580.
Khan, F.; Rasli, A. M.; Yusoff, R. M.; Ahmed, T.; Ur Rehman, A. & Khan, M. M. (2014). Job rotation, job performance, organizational commitment: An empirical study on bank employees. Journal of Management Info, 3 (1), 33-46.
Kim, H. & Stoner, M. (2008). Burnout and turnover intention among social workers: Effects of role stress, job autonomy and social support. Administration in Social Work, 32 (3), 5-25.
Kittinger, J. D.; Walker, A. G.; Cope, J. G. & Wuensch K. L. (2009). The relationship between core self-evaluations and affective commitment. Journal of Behavioral & Applied Management, 11 (1), 68-92.
Kobasa, S. C. (1979) Personality and resistance to illness. American Journal of Community Psychology, 7, 413-423.
Langfred, C. W. & Moye, N. A. (2004). Effects of task autonomy on performance: An extended model considering motivational, informational, and structural mechanisms. Journal of Applied Psychology, 89 (6), 934–945.
Lambert, V. A.; Lambert, C. E. & Yamase, H. (2003). Psychological hardiness, workplace stress and related stress reduction strategies. Nursing & Health Sciences, 5 (2), 181-184.
Maddi, S. R.; Khoshaba, D. M.; Persico, M.; Lu, J.; Harvey, R. & Bleelker, F. (2002). The personality constract hardiness II, Relation with comprehensive test of personality and psychology. Journal of Research in Personality, 36, 72-85.
Masa'deh, R.; Shannak, R.; Maqableh, M. & Tarhini, A. (2017). The Impact of Knowledge Management on Job Performance in Higher Education: The Case of the University of Jordan, Journal of Enterprise Information Management 30 (2), 244 – 262. DOI: 10.1108/JEIM-09-2015-0087
Moomaw, W. E. (2005). Teacher-perceived autonomy: A construct validation of the teacher autonomy scale. A dissertation submitted to the division of graduate studies College of professional studies the University of West Florida in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of education.
Moreno-Jiménez, B.; Rodríguez-Muñoz, A.; Hernández, E. G. & Blanco, L. M. (2014). Development and validation of the Occupational Hardiness Questionnaire, Psicothema, 26 (2), 207-214.
Morelock, Deborah, F. (1994). A Correlational Study of Hardiness, Health, and Burnout among Teachers in the Sullivan County School System. Electronic Theses & Dissertations, Paper 2753. https://dc.etsu.edu/etd/2753.
Ng, T. W. H. & Feldman, D. C. (2015). The Moderating Effects of Age in the Relationships of Job Autonomy to Work Outcomes, Work, Aging & Retirement, 1, 64-78.
Nahrgang, J. D.; Morgeson, F. P. & Hofmann, D. A. (2011). Safety at work: A meta- analytical investigation of the link between job demands, job resources, burnout, engagement, and safety outcomes, Journal of Applied Psychology, 96, 71.94.
Pearson, L. C. & Hall, B. W. (1993). Initial construct validation of the teaching autonomy scale. Journal of Educational Research, 86 (3), 172-177.
Pearson, L. C. & Moomaw, W. (2005). The Relationship between Teacher Autonomy and Stress, Work Satisfaction, Empowerment, and Professionalism, Educational Research Quarterly, 29 (1), 38-54.
Petrova, G.; Smokotin, V.; Kornienko, A.; Ershova, I. & Kachalov, N. (2014). Knowledge management as a strategy for the administration. Social & Behavioral Sciences, 166, 451-455.
Reeve, J. & Jang, H. (2006). What teachers say and do to support students' autonomy during a learning activity. Journal of Educational Psychology, 98 (1), 209 – 218
Rode, J. C. (2002). The role of core evaluations within a comprehensive job and life satisfaction model: A longitudinal analysis. [Phd thesis] Philosophy, Indiana University.
Rodd, J. (2013). The Relationship between Self-Determination, Achievement Goal Orientation, and Satisfaction with the Learning Experience: Working with adult lifelong learners. unpublished doctoral dissertation, the University of New York.
Rothmann, S.; Scholtz, P. E.; Rothmann, J. C. & Fourie, M. (2002). The Relationship between Individual Variables and Work-Related Outcomes. International Council for Small Business, 47th World Conference, San Juan, Puerto Rico.
Saraghi, S. (2011). the effect of job autonomy on work outcomes: self efficacy as an intervening variable. International Research Journal of Business Studt, 4 (3), 203-215.
Salgado, J. F. & De Fruyt, F. (2005). Personality in personnel selection. In A. Evers, N. Anderson, & O. Voskuijl (Eds.), Handbook of Personnel Selection (174-198). Malden, MA: Blackwell Publishing.
Selamat, N.; Samsu, N. Z. & Mustafa Kamalu, N. S. (2013). The impact of organizational climate on teachers’ job performance. Educational research, 2 (1), 71-82.
Short, P. M. (1994). Defining teacher empowerment, Education, 114 (4), 488-492.
Spiegelaere, S. D.; Gyes, G.V.; Witte, H. D.; Niesen W. & Hootegem G. V. (2014). Job insecurity, job autonomy. Innovative Work Behaviour and the mediating effect of work engagement, journal of Creativity and Innovation Management, 23(3): 318-330
Spurlock, J. R. (2008). Work stress, hardiness, and burnout among nursing faculty, ProQuest.
Street, M. S. (1988). An investigation of the relationships among supervisory expertise of the principal, teacher autonomy, and environmental robustness of the school. (Doctoral dissertation, Louisiana State University, 1988). Dissertations Abstracts International, 50 (05A), 1172.
Strong, L. (2012). A psychometric study of the teacher work- autonomy scale with a Sample of U. S teachers, Theses and Dissertations, paper 1092.
Subramanian, S. & Vinothkuma, M. (2009). Hardiness Personality, Self-Esteem and Occupational Stress among IT Professionals. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35, 48-56.
Tett, R. P. & Brunett, D. D. (2003). A Personality Trait-Based Integrationist Model of Job Performane. Journal of Applied Psychology, 88 (3), 500-517.
Thomas, W. H.; Sorensen, K. L. & Eby, L. T. (2006). Locus of control at work: A meta-analysis. Journal of Organizational Behavior, 27, 1057-1087.
Wanberg, C. R.; Glomb, T. M.; Song, Z. & Sorenson, S. (2005). Job search persistence during unemployment: A 10-wave longitudinal study. Journal of Applied Psychology, 90,411–430.
Wang, H. J.; Lu, C. Q. & Siu, O. L. (2015). Job insecurity and job performance: The moderating role of organizational justice and the mediating role of work engagement. Journal of Applied Psychology, 100, 1249-1258.
Wehmeyer, M. L. (2005). self determination and individuals with severe disabilities: re examining meaning and misinterpretations. Research & practice for persons with severe disabilities, 30, 113-120.
Woodard, C. R. (2002). Hardiness and the Concept of Courage. Consulting Psychology Journal: Practice & Research, 56 (3), 85-173.
مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی
دوره 9، شماره 25
اردیبهشت 1398
صفحه 199-228

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار